Yeni Zelanda-Wellington, Pukeahu National War Memorial Park (Pukeahu Ulusal Savaş Anıtı Parkı), Türk Anıtı: Atatürk’ün Gelibolu’da Yaşamını Yitirenlerin Annelerine Seslenişi

Yeni Zelanda-Wellington, Pukeahu National War Memorial Park (Pukeahu Ulusal Savaş Anıtı Parkı), Türk Anıtı: Atatürk’ün Gelibolu’da Yaşamını Yitirenlerin Annelerine Seslenişi

Atatürk’ün Çanakkale Savaşlarında Gelibolu’da yaşamını yitirenlerin annelerine seslenişi, Yeni Zelanda’nın başkenti Wellington’daki Pukeahu Ulusal Savaş Anıtı Parkı’nda bulanan ve açılışı Mart 2017’ yapılan Türk Anıtında yazılıdır. Anıtın açılış törenine Yeni Zelanda Kültür ve Miras Bakanı Barry’nin yanı sıra Gazi İşleri Bakanı David Bennett, Wellington Belediye Başkanı Justin Lester, Türkiye’nin Wellington Büyükelçisi Ahmet Ergin, siyasi parti temsilcileri, askeri yetkililer ve Türk vatandaşları katıldı.[1]

Pukeahu Ulusal Savaş Anıtı Parkı, Yeni Zelanda Hükümeti’nin I. Dünya Savaşı’nın 100. yıl dönümünü anmak için yaptırğılmış ve I. Dünya Savaşı Gelibolu çıkarmalarının yüzüncü yılı 18 Nisan 2015’te için açılmıştır.[2]

Pukeahu Ulusal Savaş Anıtı Parkı’nda bulunan ve Mart 2017’de açılan Türk Anıtı, Yeni Zelandalı sanatçı Matt Gauldie tarafından tasarlandı. Anıtta Mustafa Kemal Atatürk’ün uzlaşma sözcükleri ve Gelibolu’daki orijinal Lone Pine’dan türemiş bir Türk kızılçamı (Pinus brutia) yer alıyor. Atatürk’ün uzlaşma sözcükleri olan Çanakkale Savaşlarında Gelibolu’da yaşamını yitirenlerin annelerine seslenişi bronz plaka üzerinde İngilizce olarak yazılıdır. Ağaç ise, bronz plakanın hemen arkasında yer alıyor. Kızıl kahverengi cilalı beton kaidenin üzerinde ise, Gelibolu sahillerinden getirilen taşlar kullanılmıştır.[3]

Türk Anıtında bulunan Atatürk’ün Çanakkale Savaşlarında Gelibolu’da yaşamını yitirenlerin annelerine seslenişi, İngilizce olarak şu şekildedir:

İngilizce: Those heroes who shed their blood and lost their lives. You are now lying in the soil of a friendly country. Therefore, rest in peace. There is no difference between the Johnnies and the Mehmets to us where they lie side by side here in this country of ours.

You, the mothers who sent their sons from faraway countries, wipe away your tears, your sons are now lying in our bosom, and are in peace. After having lost their lives on this land they have become our sons as well…”

Türkçesi: “Bu memleketin topraklarında kanlarım döken kahramanlar! Burada, dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükûn içinde uyuyunuz. Sizler, Mehmetçiklerle yanyana koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve rahat uyuyacaklardır. Onlar bu topraklarda canlarını verdikten sonra, artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.”

Atatürk’ün ANZAC askerlerinin annelerine seslenişindeki bu sözlerin kaynağı, Atatürk döneminin İçişleri Bakanlarından Şükrü Kaya’dır. Şükrü Kaya bu sözleri, Atatürk’ün bizzat yazıp kendisine verdiğini söylemiştir. Atatürk’ün sözlerinin aslı ile yabancı dil çevirileri arasında ise fark vardır. Fark; yabancı dildeki çevirilere sözlerin aslında olmayan “bizim için Johnnyler ile Mehmetler arasında bir fark yoktur” (There is no difference between the Johnnies and the Mehmets to us / Il n’y a pas de différence entre les Johnnies et les Mehmets qui reposent côte à côte dans ce pays qui est le nôtre) tümcesinin fazladan eklenmiş olmasıdır. (Ayrıntılı bilgi için lütfen tıklayınız)

[1]AA, “Yeni Zelanda’nın Pukeahu Ulusal Savaş Anıtı Parkı’nda Türk Anıtı açıldı”, 20.03.2017, erişim: 03.05.2025

[2] Wikipedia, “Pukeahu Ulusal Savaş Anıtı Parkı”, erişim:03.05.2025

[3]NZ History – New Zealnd History, “Turkish Memorial – Pukeahu Park (Türk Anıtı – Pukeahu Parkı)”, erişim: 03.05.2025