Kuzey Makedonya'da Atatürk Kuzey Makedonya-Biotala (Manastır), Manastır Şehir Müzesi: Mustafa Kemal Atatürk Anı Odası Mustafa Kemal Atatürk Anı Odası, Kuzey Makedonya’nın Manastır (Битола Bitola) kentinde bulunan “National Instute for Preservation of Momuments of Culture and Museum Bitola” (Ulusal Kültür Anıtlarını Koruma Enstitüsü ve Müze Biotala) binası içindedir. “Kliment Ohridski Br. 18, 7000 Bitola” ardesinde bulunan ve “Manastır Şehir Müzesi” olarak da bilinen Müze Bitola, Bitola’nın en önemli kültürel ve tarihi eserlerinden biri olan, askeri okul olarak yapılmış “eski kışla” binasında yer alıyor. Osmanlı Devleti için önemli bir yere sahip Makedonya’nın Manastır şehrinde Askeri İdadisi açılması kararı 1845 yılının ikinci yarısında alınmış; 1846 yılında eğitim öğretime hazır hale getirilmiştir.[1] Balkan Savaşları döneminden 1974 yılına kadar askeri kışla olarak kullanılan bina, 1976 yılından bu yana Enstitü ve Müze binası olarak kullanılıyor. Mustafa Kemal, 1886’da girdiği, eski Manastır Kışlası olarak bilinen bu binadaki Mektebi Askeri İdadi’den (Askeri Lise) 1899’da mezun oldu. Bugün müze bünyesinde Mustafa Kemal Atatürk anı odası ve kalıcı bir müze sergisi bulunmakta, ayrıca yıl boyunca çeşitli kültürel etkinlikler düzenlenmektedir. Müzede ilk olarak 1978’te “Mustafa Kemal Atatürk Sergisi açıldı”. 1994 ‘te, 40 m² alana sahip bölümde “Mustafa Kemal Atatürk Anı Odası ve Kalıcı Müze Sergisi” oluşturuldu. 1998 yılında Makedonya Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanan antlaşmayla, bu alan 120 m²’ye çıkarılarak yeniden düzenlendi. Açılışını 3 Ekim 1998’de dönemin Makedonya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Kiro Gligorov ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel yaptı.[2] Askeri İdadi’deki Atatürk Anı Odası, 2006’da da Türk Genelkurmay Başkanlığı tarafından tekrar düzenlendi.[3] Son olarak da Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Türk İş Birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından, 2013 yılında okul binasının restoresi ile Atatürk Anı Odasının tadilatı ve tefrişatı yapıldı. Atatürk Anı Odasında, Atatürk’ün sözleri ve fotoğrafları, okul dönemine ait üniformaları, büstü, kitapları, madalyaları ve diğer eşyaları bulunuyor. Duvarlarda Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş dönemlerine ait Savaş fotoğrafları ve hemen yanında önemli olayların açıklamaları yer alıyor. Atatürk’ün, eğitimi sırasında aldığı notların da sergilendiği Atatürk Anı Odası’nın içerisinde Atatürk’ün okuduğu kitaplar ile Atatürk hakkında yazılan kitapların yer aldığı bir bölüm; kitaplığın karşısında 15 dakikalık “Güneşin adı Kemal Atatürk” belgeselinin izlendiği yer vardır. Belgeseli oturarak izlemek isteyenler için, ekranın karşısında Manastır’ın eski dönemlerini yansıtan sandalyeler bulunuyor. Atatürk’ü tanıtıcı film ve belgesellerin Türkçe, İngilizce ve Makedonca izlenebildiği sistemin de bulunduğu odada, ışıklı panolarla Büyük Taarruz, Sakarya ve Çanakkale Savaşı da bu dillerde anlatılıyor. Ziyaretçiler, duygu ve düşüncelerini, anı odasında bulunan anı defterine yazarak ifade edebiliyorlar. Atatürk Anı Odası’nda ziyaretçilerin O’nun düşünce yapısını daha iyi anlayabilmeleri için Atatürk’ün birçok özlü sözü üç dilde (Türkçe, İngilizce ve Makedonca) yazılmış ve duvarlara asılmıştır. Müzedeki Atatürk Anı Odası’nda, Atatürk büstü, rölyefi, yüz maskı ile iki heykeli de bulunuyor. Heykellerden birincisi, Atatürk’ün balmumundan yapılmış “17 yaşında Atatürk” heykelidir. Heykeli yapan, Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen’dir.[4] Mustafa Kemal’in Askerî İdadi dönemindeki öğrenci hâlini yansıtan heykelin üzerinde okul üniforması da yer almaktadır. İkinci heykel “Manastır Askeri İdadisi Öğrencisi Mustafa Kemal” heykelidir. Bu heykel, Genel Kurmay Başkanlığı tarafından yaptırılarak mezuniyetinin 112 yılında Manastır Müzesi’nde Atatürk Anı Odası’na hediye edildi.[5] Mustafa Kemal Atatürk Anı Odası ve Kalıcı Müze Sergisi Görselleri (muzejbitola.mk): [1]Atatürk Ansiklopedisi, ataturkansiklopedisi.gov.tr, “Manastır Askeri İdadisi” [2]muzejbitola.mk, “Location” (Konum), “Ulusal Kültürel Anıtları Koruma Enstitüsü ve Bitola Müzesi Binası” [3]Hürriyet, hurriyet.com.tr, “Manastır’daki Atatürk Anı Odası yenilendi” [4]Eskişehir BB, eskisehir.bel.tr, “Başkan / Biyografi” [5]OdaTv, odatv.com, , “Atatürk’ün eğitim gördüğü Askeri İdadisi turistlerin ilgi odağı”