Küba'da Atatürk Küba-Havana: Atatürk Büstü Atatürk’ün bu büstü Küba’nın başkenti Havana’dadır. Küba, Havana, Atatürk Büstü[1] Küba Devrimi’nin önderi Fidel Castro, 1996’da İstanbul’a geldiğinde Atatürk için “Asıl devrimci Atatürk’tür. Devrimci Atatürk varken Türk gençleri neden kendilerine başka önder arıyor?” demiştir. Castro’nun, ‘‘Latin Amerika’yı Asya’ya taşıyan adam’’ diyerek iltifat ettiği Esenyurt Belediyesi eski başkanı Gürbüz Çapan’ın anlatımıyla, Havana’daki Atatürk büstünün hikâyesi şöyledir: Küba’ya bir Atatürk büstü gönderme fikri ilk olarak 1993’de Gürbüz Çapan’ın Küba ziyareti sırasında ortaya çıkmış. Havana Belediye Başkanı’yla bir araya gelen Gürbüz Çapan, bu ülkede pek bilinmeyen Türk Kurtuluş Savaşı’nı anlatmış ve Atatürk’ten bahsetmiş. Bunun üzerine Kübalı yetkililer kendisinden Küba’da dikilmek üzere bir Atatürk büstü istemişler ve karşılığnda da Türkiye’ye gönderilmek üzere bir Jose Marti büstü söz vermişler. Esenyurt, Havana Park, Atatürk ve Jose Marti Büstleri[2] Jose Marti (1853-1895), Kübalı bir şair, bir denemeci ve halk kahramanı bir yurtseverdir. Aynı zamanda, İspanya’dan sonra Amerikan sömürgesi olan Küba’daki bağımsızlık mücadelesine silahlı olarak destek olmuştur. Çapan’ın 1993’teki bu ziyaretinin ardından, yayılmacılığa karşı sembol haline gelmiş bu iki önemli tarihi kişiliğin büstleri hazırlanmış ve Atatürk’ünki Havana’ya, Marti’ninki de Esenyurt’taki bir parka dikilmiştir. Büstlerin açılışı 19 Mayıs 1995’te yapıldı. Açılış için 19 Mayıs özellikle seçilmiştir. Çünkü 19 Mayıs, Jose Marti’nin ölüm tarihi, aynı zamanda da Atatürk’ün doğum günütür. 19 Mayıstaki açılış günüyle, bu çakışma belgelenmiştir.’’[3] Ayrıca 1995 yılı, Jose Marti’nin 100. ölüm yıldönümüdür. Gürbüz Çapan bir başka röportajında da şöyle der: “Evet; Küba’daki Atatürk büstünü ben yaptırdım. Açılışına gidemedim ama sonraki yıllarda defalarca ziyaret ettim. Gittiğimiz pek çok ülkede Atatürk’ün büstünü, heykelini görünce duygulanıyoruz. Halen saygı duyulan, devrimleri konuşulan Atatürk’e ve onun düşüncelerine sahip çıkmak, her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının boynuna borçtur. Küba’ya Atatürk büstü götüren bir siyasetçi olmanın dayanılmaz onurunu, gururunu yaşıyorum. İyi ki böyle bir şey yapmışım. Dünya döndükçe, Atatürk’ün devrimleri de yaşayacak.”[4] 2008 yılında, Havana’daki Atatürk büstünün ilk dikildiği yer değiştirilir. Atatürk’ün bu büstü de Metin Yurdanur’un yapıtıdır.[5] Büstün kaidesinde “ATATÜRK” ve ”MUSTAFA KEMAL ATATÜRK 19.5.1881 – 10.11.1938 / FUNDADOR DE LA REPUBLICA DE TURQUIA (Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu)” ile Atatürk’ün “Yurtta Barış, Dünyada Barış” özlü sözü Türkçe ve İspanyolca (PAZ EN EL PAIS PAZ EN EN EL MUNDO) olarak yazılıdır. [1]Turkish Forum, Aylin D.M. “ataturk-heykeli-havana-kuba”, 29.06.2020, erişim: 12.12.2024 [2]Esenyurt Belediyesi, “Küba’nın Ulusal Kahramanı Jose Marti Esenyurt’ta Anıldı”, 29.01.2020, erişim. 12.12.2024 [3]Hürriyet, “Esenyurt’ta bir garip Jose Marti”; 15.03.2000, erişim: 12.12.2024 [4]Ege’de Son Söz, “‘Havana’ya Atatürk büstünü ben diktim’”, 21.06.2020, erişim: 12.12.2024 [5]Cumhuriyet, “Erdoğan Küba’da Atatürk büstünü ziyaret etti”, 12.02.2015, erişim. 12.12.2024