DÜNYADA ATATÜRK: Türkiye Dışındaki Ülkelerde Bulunan Atatürk'le İlgili Heykeller, Atatürk Adı Verilmiş Yerler ve Atatürk Pulları ile Dünyadan Bakışla Atatürk

Kazakistan-Almaty, Atatürk Parkı: Atatürk Heykeli

Kazakistan'da Atatürk

Kazakistan-Almaty, Atatürk Parkı: Atatürk Heykeli

Mustafa Kemal Atatürk Anıtı, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in, 2023 yılında verdiği, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı dolayısıyla  anıt dikilmesi talimatı doğrultusunda yapılmıştır. Kazakistan’ın en büyük kenti Almatı’da, Almatı Valiliği tarafından 2023 yılında Mustafa Kemal Atatürk anısına açılan “Atatürk Parkı”ndadır.

Açılışı Ocak 2024’te yapılan Anıtın heykeltıraşları Kazak Aidos Burkitbayer ve Timur Burkitbayer ‘dir. Anıttaki heykel, granit kaide üzerinde bronz malzemeden yapılmıştır ve 4 metre yüksekliğindedir. Kaidesinde “Мұстафа Кемал Ататүрік” yazılıdır.

Heykelin açılışını Kazakistan Kültür ve Enformasyon Bakanı Aida Balayeva ve Almatı Valisi Yerbolat Dosayev gerçekleştirdi. Açılış törenine ayrıca, Türkiye Astana Büyükelçisi Mustafa Kapucu, Türkiye Almatı Başkonsolosu Evren Müderrisoğlu ve TÜRKSOY Teşkilatı Genel Sekreteri Sultan Raev katıldı.[1]

Türkiye’nin Astana Büyükelçisi Mustafa Kapucu törende yaptığı konuşmada da Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev’in liderliğindeki ortak tarih, dil, kültür ve dini paylaştıkları Kazak halkının Cumhuriyet’in 100. yılında sunduğu bu hediyenin çok anlamlı olduğunu belirterek, “100. yılı kutlama sevincimize ortak olduğunuz için içten teşekkürlerimizi sunuyoruz. Atatürk’ün fikirleri ve liderliği, bugün hala tüm dünyada halklara ilham kaynağı olmayı sürdürmektedir. Gazi Mustafa Kemal, imkânsızlıklar içinde büyük bir azim ve kararlılıkla modern, demokratik ve laik cumhuriyeti inşa etmiştir.” dedi.[2]

Kazakistan Kültür ve Enformasyon Bakanı Aida Balayeva “Mustafa Kemal Atatürk, bir halkın evlâdı olmasına rağmen birçok halkın kaderinde silinmez izler bırakmış bir dünya şahsiyetidir. O, millî ruhla birlikte medeniyetin bütün değerini bünyesinde toplamış, gelenekle birlikte bir kültür şaheseri, ileri eğitim ve bilgi birikimine sahip özel bir şahsiyettir. Uyguladığı kültürel, siyasi, ekonomik ve sosyal reformlarla modern toplumun oluşumuna paha biçilmez katkılarda bulundu. Bu nedenle Atatürk kardeşim, sadece Türk ülkesine değil, ülkemize de çok yakın, parlak, kendi nesline örnek olan, ahlâk öğreten bir insandır.” dedi.[3]

Uluslararası “Turksoy” Örgütü Genel Sekreteri Sultan Raev, Atatürk’ün Türk Dünyası için önemini vurguladı. Raev, “Bugün Almatı şehrinde tarihi gün. Türk Dünyası’nın lideri ve mimarı Mustafa Kemal Atatürk’ün heykelinin açılışı gerçekleşmektedir. Bunun, Kazak halkının büyük lidere olan büyük saygısının ve iki ülkenin bağımsızlıklarının göstergesi olduğunu düşünüyorum.

Burada üç şeyi vurgulamak istiyorum. Geçtiğimiz yıl Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıl dönümünü kutladık. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu o yıllarda Mustafa Kemal Atatürk çok önemli bir konuyu vurgulayarak, Orta Asya’da yaşayan kardeş halkların bir gün bağımsızlıklarına kavuşacaklarını öngörerek, o gün geldiğinde onları ilk tebrik edenin Türkiye Cumhuriyeti olacağını söylemiş. Gerçekten de bağımsızlıklarını ilan ettiğinde bu ülkeleri tanıyan ve tebrik eden ilk ülke Türkiye Cumhuriyeti olmuştur.

İkincisi, biliyorsunuz Türk Devletleri Astana’da bir araya geldi. Bu görüşmede Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev yeni bir dönemden, Türk Devri’nden bahsetti. Türk Devri yeni değişimler demektir. Tokayev’un bu teklifi bizim için çok önemlidir ve Türk Dünyası’nın daha sıkı bağlarla bir birine bağlanarak güçleneceğine yol açacağını düşünüyorum.

Üçüncüsü, TÜRKSOY Genel Sekreteri olarak şunu söylemek istiyorum. TÜRKSOY’un kuruluşu bundan 30 yıl önce burada, Almatı’da gerçekleşti. Türk Dünyası’nın kültürüne hizmet eden TÜRKSOY’un doğduğu topraklar burasıdır. Kazakistan’ın Türk Dünyası için en önemli ülkelerden olduğunu belirtmek istiyorum. Bugünkü heykelin açılışı da bu sözümün kanıtıdır diyebiliriz. Bu heykelin Türk Dünyası’nın sembolü olacağını düşünüyorum. Türk Dünyası’nın bağımsızlığı ebedi olsun.” diye konuştu.[4]

Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Dr. Akkan Suver, Atatürk Heykeli açılışı nedeniyle Kazakistan Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ve Kazakistan İstanbul Başkonsolosu Nuriddin Amankul’a şu mektubu gönderdi:

“Kazakistan Devleti’nin ve Kazak Milleti’nin yüksek alicenaplığının bir örneği olarak, diktiğiniz Atatürk Heykeli bizleri gururlandırmış ve sevince boğmuştur.  Yüksek şahsınızda Kazakistan Hükümeti’ne, Kazak kardeşlerimize Marmara Grubu Vakfı olarak sivil toplum kimliğimizle şükranlarımızı sunuyoruz. Lütfedip en derin saygılarımızı kabul edin.”[5]

KAZAKİSTAN, Almaty, Atatürk Parkı: Mustafa Kemal Atatürk Anıtı Görselleri[6]

[1]TRT AVAZ, “Kazakistan’ın kültür başkenti Almatı’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Anıtı açıldı”, 26.01.2024, erişim: 05.10.2024

[2] EnSonHaber,“Kazakistan’ın Almatı şehrinde Atatürk heykeli törenle açıldı”, 26.01.2024, erişim: 05.10.2024

[3] qha,“Kazakistan’da Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün heykeli dikildi”, 26.01.2024, erişim: 05.10.2024

[4]TÜRKSOY, “Tanrı Dağları eteklerinde Atatürk heykeli dikildi”, 26.04.2024, erişim: 05.10.2024

[5]Marmara Grubu Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı, “”, 29.01.2024, erişim: 05.10.2024

[6] Görsel:TRT AVAZ, “Kazakistan’ın kültür başkenti Almatı’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Anıtı açıldı”, 26.01.2024, erişim: 05.10.2024