DÜNYADA ATATÜRK: Türkiye Dışındaki Ülkelerde Bulunan Atatürk'le İlgili Heykeller, Atatürk Adı Verilmiş Yerler ve Atatürk Pulları ile Dünyadan Bakışla Atatürk

Avustralya-Sydney, Auburn: Atatürk Büstü

Avustralya'da Atatürk

Avustralya-Sydney, Auburn: Atatürk Büstü

Atatürk büstü, Avustral’yanın Sydney kentindeki Türk Dayanışma Derneği ve Türkevi (Turkish Welfare Associaton & Cultural Centre)[1] bahçesindedir.

Büst, uzun yıllar Sydney’de yaşamış Afyonkarahisarlı İbrahim Kazal öncülüğünde yapılmıştır. İbrahim Kazal, büstün yaptırılış hikâyesini şöyle anlatıyor:

“Sydney’de faaliyet gösteren NSW Türk Kuruluşları Konseyi Başkanı Sayın Dursun Candemir Türkiye’ye gelerek, “Sayın Kazal, NSW Türk Kuruluşları Konseyi binamızın bahçesine Atatürk büstü dikmek istiyoruz, ancak bunla ilgili sponsorlara ihtiyacımız var. Siz eski yönetim kurulu üyemizsiniz ve şuan Türkiye’desiniz, bu konuda bir çalışma yapalım” dediler.

Başkanımın bu talebi üzerine, kendisi ile Afyon’a gidip Kocatepe’ye çıktık ve daha sonra konuyu işadamı İbrahim Alimoğlu’na açtık. “İşadamı İbrahim Alimoğlu beyin imal ettirdiği büst diğer giderleriyle yaklaşık 30 bin dolara mal oldu. Tüm bu masrafların karşılanmasında sponsor olan dostlarımın destekleriyle Atatürk büstümüzü Avustralya’ya getirerek Sydney’deki Türk Evi bahçesine diktik.”

NSW Türk Kuruluşları Konseyi Başkanı Dursun Candemir, işinsanı İbrahim Alimoğlu ve Afyonkarahisar Sanat ve Ticaret Borsası Başkanı Hüsnü Serteser de katkıda bulunmuştur. [2]

Kütahyalı iş insanı Göksel Özçınar, Atatürk büstünün yapımına ayrıca sponsor olmuş ve açılışa da davet edilmiştir. Açılışa gidemeyen Göksel çınar, “vatan sözle sevilmez icraat yapacaksın ki sevdiğin belli olacak.  Ay yıldızlı  şanlı bayrağımızın dikildiği, dalgalandığı her yer vatan toprağımızdır”[3]

Sydney’deki Türk Evi bahçesine dikilen büstün açılışı, önce 23 Nisan 2020 tarihi olarak planlanıştır. Ancak küresel koronavirüs krizi nedeniyle bu tarih ertelenmiş, açılış 2020 yılı 30 Ağustos Zafer Bayramı’nda yapılmıştır.

Atatürk büstünün kaidesinin ön yüzünde “MustaFa Kemal ATATÜRK 1881 – 1938” ve Atatürk’ün ANZAC askerlerinin annelerine seslenişindeki sözleri, İngilizce olarak yazılıdır.

Kaidenin yanlarında “Çanakkale Savaşları” konulu bilgilendirme yazısı vardır. Kaidenin bir yanında Avustralya Bayrağı altında ve İngilizce, diğerinde Türk Bayrağı altında ve Türkçe olarak yazılıdır.

Gallipoli War

The landing

Before dawn on 25 April 1915, an armada of ships assembled off the Gallipoli peninsula to land thousands of troops on the Turkish beaches. ANZAC troops had a vital role: they were to come ashore at Ari Burau on the southern end of the peninsula before thrusting inland. Here they were to capture a series of ridges before driving all before them to tie in with the main British landings on the peninsula’s tip at Cape Helles.

From the start there were problems in getting the troops ashore, and once on land progress was held up by Turkish defences, high cliffs, sterp ridges, deep gallies and thick scrub. The initial assault lost momentum in the face of allied confusion and a well-coordinated Turkish resistance, and was brought to astandstill once enemy reinforcements arrived. The place of the landing was soon named “Anzac” by the allied troops

Fighting continued relentlessly throughout the following days, as vast aunders of Turkish troops occupied the high ground, inflicting heavy losses in the allied forces. The Turkish soldiers were tough, experienced, and prepared to give their lives to defend their homeland. The commander of Turkish troops on Gallipoli, Mustafa Kemal, would emerge as an outstanding leader and a national hero: he would later becnine president of the Turkish Republic from 1924 until his death in 1938”

Türkçesi:

Gelibolu Savaşı

Çıkarma

25 Nisan 1915’te şafak vakti, binlerce askeri Türk sahillerine çıkarmak için Gelibolu yarımadası açıklarında bir gemi filosu toplandı. ANZAC birliklerinin hayati bir rolü vardı: Yarımadanın güney ucundaki Arıburnu’nda karaya çıkacak ve ardından iç kesimlere doğru ilerleyeceklerdi. Burada, önlerindeki her şeyi, yarımadanın ucundaki Cape Helles’teki ana İngiliz çıkarma birlikleriyle birleştirmek için bir dizi sırtı ele geçireceklerdi.

Başlangıçta birlikleri karaya çıkarmada sorunlar vardı ve karaya çıktıktan sonraki ilerlemeleri Türk savunmaları, yüksek uçurumlar, dik sırtlar, derin kadırgalar ve sık çalılıklar tarafından engellendi. İlk saldırı, müttefiklerin karışıklığı ve iyi koordine edilmiş bir Türk direnişi karşısında ivme kaybetti ve düşman takviyeleri geldiğinde durduruldu.  Çıkarma yeri kısa sürede müttefik birlikleri tarafından “Anzak” olarak adlandırıldı

İlerleyen günlerde Türk birliklerinin geniş toprakları ele geçirmesi ve müttefik güçlerine ağır kayıplar verdirmesiyle çatışmalar amansızca devam etti. Türk askerleri güçlü, deneyimli ve vatanlarını savunmak için hayatlarını vermeye hazırdı. Gelibolu’daki Türk birliklerinin komutanı Mustafa Kemal, seçkin bir lider ve ulusal bir kahraman olarak ortaya çıkacaktı: Daha sonra 1924’ten 1938’deki ölümüne kadar Türkiye Cumhuriyeti’nin başkanı olacaktı.”

Buradaki büstte de yazılı olan; Atatürk’ün, Birinci Birinci Dünya Savaşı sırasında Britanya İmparatorluğu’nun ordusunda savaşan Avustralyalı ve Yeni Zelandalı askerlerden oluşan kolordu (Australian and New Zealand Army Corps / ANZAC) askerlerinden Çanakkale Savaşlarında Gelibolu’da yaşamını yitirenlerin annelerine seslenişi ise şöyledir.”

Those heroes that shed their blood and lost their lives… you are now lying in the soil of a friendly country. Therefore rest in peace. There is no difference between the Johnnies and the Mehmets to us where they lie side by side in this country of ours. You, the mothers, who sent their sons from far away countries, wipe away your tears. Your sons are now lying in our bosom and are in peace. After having lost their lives on this land they have become our sons as well.”

Sydney-Auburn, Atatürk Büstü[4]

(Türkçesi (Sözlerin Aslı)

“Bu memlekette kanlarını döken kahramanlar!

Burada bir dost vatanın toprağındasınız. Huzur içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçikle yan yana koyun koyunasınız… Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı siliniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.”

Atatürk, 1934)

Atatürk’ün ANZAC askerlerinin annelerine seslenişindeki sözlerin kaynağı, Atatürk döneminin İçişleri Bakanlarından Şükrü Kaya’dır. Şükrü Kaya bu sözleri, Atatürk’ün bizzat yazıp kendisine verdiğini söylemiştir. Atatürk’ün sözlerinin aslı ile yabancı dil çevirileri arasında ise bu anıtta da görüldüğü üzere fark vardır. Fark; yabancı dildeki çevirilere sözlerin aslında olmayan “bizim için Johnnyler ile Mehmetler arasında bir fark yoktur” (There is no difference between the Johnnies and the Mehmets to us) tümcesinin fazladan eklenmiş olmasıdır. (Ayrıntılı bilgi için lütfen tıklayınız)

Sydney-Auburn, Atatürk Büstü [5]

[1]Görsel: Yeni Vatan, “Dayanışma Derneği’nde Atamızı Anacağız”, erişim: 07.11.2024, 09.11.2024

[2]Merhaba Australia, “Sydney’e dikilen Atatürk Büstü 30 Ağustos Zafer Bayramı’nda açılacak”, 05.04.2020, erişim: 09.11.2024

[3]Kütahya DORUK Medya, “Vatan Sözle Sevilmez İcraat Yapacaksın”, erişim: 09.11.2024

[4]Vatan, “Auburn Türk Evi’nde 30 Ağustos Zafer Bayramı kutlanacak”, 29.08.2020, erişim: 09.11.2024

[5] Facebook,NSW Turkish Welfare Association, erişim: 03.10.2022, 09.11.2024