Avustralya'da Atatürk Avustralya-Albany: Atatürk Heykeli Atatürk heykeli, Avustralya’nın Albany kentindedir. Türkiye Başbakanlık Ofisi, Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Albany Şehri ve Avustralya Hükümeti ile Turkish Australian Culture House.Inc. tarafından yaptırılmıştır. Turkish Australian Culture House.Inc. (Türk Avustralya Kültür Evi), kar amacı gütmeyen ve Batı Avustralya’daki Türk Toplumuna hizmet etmek için tamamen gönüllülük esasına göre çalışan bir kuruluştur. Bu kuruluş 1997’de, Batı Avustralya’nın Albany kentinde Mustafa Kemal Atatürk anıtı dikilmesi için bir proje başlattı. 1997’den 2002’ye kadar beş yıl süren projenin toplam maliyeti 140.000 dolardı. Heykelin yerinin belirlenmesi ve peyzajı Albany Şehri belediyesi tarafından yapıldı.[1] Albany belediyesinin, Atatürk heykeli için belirlediği yer “Atatürk Entrance / Atatürk Channel” (Atatürk Girişi / Atatürk Kanalı ) adlı koydur. Burası, Princess Royal Limanı’na giden King George Boğazı’ndadır ve büyük gemilerin de Prenses Kraliyet Limanı’na girebileceği kadar geniş ve derindir.[2] Aynı zamanda Birinci Dünya Savaşı sırasında Britanya İmparatorluğu’nun ordusunda savaşan, Avustralyalı ve Yeni Zelandalı askerlerden oluşan kolordunun (Australian and New Zealand Army Corps /ANZAC) birliklerinin hareket ettikleri yerdir. Türkiye 1985 yılında, I. Dünya Savaşı sırasında ANZAC birliklerinin 1915 yılında çıkarma yaptıkları Gelibolu’daki plajı “Anzak Koyu” olarak adlandırmıştır. Avustralya da bunun karşılığında başkent Canberra’da, içinde “Atatürk Anıtı” da bulunan “Atatürk Memorial Garden” (Atatürk Anıt Bahçesi), aynı kentteki “Burley Griffin Gölü”nün kuzey kıyısına Gallipoli Foreshore (Gelibolu Kıyısı) ve Batı Avustralya’nın Albany Limanı’na da “Atatürk Entrance” (Atatürk Girişi) adı vermiştir. Albany ve Gelibolu aynı zamanda kardeş kenttir. Albany Belediyesi, Türk Avustralya Kültür Evi’nin Atatürk heykeli için hazırladığı projeyi de onayladı ve projeye 72 bin dolar bütçe ayırdı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı da projeye 50 bin Amerikan doları maddi katkıda bulundu. Bu gelişmeler üzerine Atatürk heykeli, Türkiye’de heykeltıraş Burhan Alkar’a yaptırıldı. 2002 yılında Avustralya’ya getirildi ve görkemli bir açılış töreni yapıldı. Törene Avustralya Türk Kültür Evi Başkanı Halit Eren, Albany Belediyesi Başkanı, Genel Vali, T.C. Canberra Büyükelçimiz Mehmet Tansu Okandan ve Melbourne Başkonsolosu Hasan Aşan katıldı.[3] Albany’deki Atatürk heykeli, yüksekçe bir küre üzerinde ve 4,5 metre yüksekliğindedir.[4] Heykelin altındaki kubbe kireç taşından, heykel bronzdan yapılmıştır. Kubbenin üzerinde, Atatürk’ün özlü sözü “PEACE AT HOME PEACE IN THE WORLD” (Yurtta Barış, Dünyada Barış) yazılıdır. Heykelde betimlenen Atatürk, Avrupai kıyafet sayılan bir takım elbise giymiştir. Sağ elinde ise Gelibolu’da yaşamlarını yitiren ANZAC askerlerinin annelerine seslenişi vardır.[5] “Monument Australia” websitesinde, Atatürk’ün Albany’deki heykeli ve burada da kullanılan sitedeki fotoğraflar ile birlikte, konum ve ayrıntı bilgileri de verilmiştir: Heykellin konumu: Batı Avustralya’da (WA), -35.035364 ve Long: 117.917171 koordinatlarındaki “Boardwalk from Albany to Middleton Beach, near Point King Lighthouse, Albany, 6330” adresidir. Tasarımcısı Howard & Associates, heykeltıraşı Burhan Alkar, açılış tarihi 25 Nisan 2001 Çarşamba günüdür.[6] Aynı websitesinde Atatürk ve heykeli hakkında aşağıdaki bilgilendirme yazısı da mevcuttur. “Mustafa Kemal Atatürk “The sculpture commemorates Mustafa Kemal Ataturk, commander in chief of Turkish forces in Gallipoli during World War One. Kemal Ataturk was commander of the 19th Division, the main reserve of the Turkish Fifth Army, at Gallipoli in 1915 which opposed the ANZAC landing in April. His superb grasp of strategy and ability to inspire his troops by his reckless bravery in action boosted Turkish morale and proved decisive in thwarting allied plans. The anti-Ottoman government bestowed the title of Ghazi (victorious) on Kemal as he had the vision to bring Turkey on par with twentieth–century western countries. Turkey became a republic in 1923 and Kemal became the first president. During his 15-year rule, many sweeping changes were introduced to the political, legal and socioeconomic fields. He was an immortal hero to his people and an extraordinary leader and peacemaker. Kemal said in 1933, “I look to the world with an open heart full of pure feelings and friendship”. In 1934, he accepted the title “Atatürk” (father of the Turks).” Türkçe Google Çevirisi: “Mustafa Kemal Atatürk Heykel, Birinci Dünya Savaşı sırasında Gelibolu’daki Türk kuvvetlerinin başkomutanı olan Mustafa Kemal Atatürk’ü anmaktadır. Kemal Atatürk, 1915’te Gelibolu’da Türk Beşinci Ordusu’nun ana yedeği olan 19. Tümen’in komutanıydı ve Nisan ayında ANZAC’ın karaya çıkmasına karşı çıktı. Strateji konusundaki mükemmel kavrayışı ve askerlerine eylemdeki pervasız cesaretiyle ilham verme yeteneği, Türk moralini yükseltti ve müttefik planlarını engellemede belirleyici oldu. Osmanlı karşıtı hükümet, Türkiye’yi yirminci yüzyıl batı ülkeleriyle aynı seviyeye getirme vizyonuna sahip olduğu için Kemal’e Gazi (muzaffer) unvanını verdi. Türkiye 1923’te cumhuriyet oldu ve Kemal ilk cumhurbaşkanı oldu. 15 yıllık iktidarı boyunca, siyasi, hukuki ve sosyoekonomik alanlarda birçok kapsamlı değişiklik yapıldı. Halkı için ölümsüz bir kahraman ve sıra dışı bir lider ve barış elçisiydi. Kemal 1933’te “Dünyaya saf duygular ve dostlukla dolu açık bir kalple bakıyorum” dedi. 1934’te “Atatürk” (Türklerin babası) unvanını kabul etti.” Atatürk’ün Çanakkale savaşlarında Gelibolu’da yaşamını yitiren ANZAC askerlerinin annelerine seslenişine esas metin ise, heykelin sağ tarafındaki yazıtta İngilizce olarak yazılıdır: “THOSE HEROES THAT SHED THEIR BLOOD AND LOST THEIR LIVES… YOU ARE NOW LYINGIN THE SOIL OF A FRIENDLY COUNTRY. THEREFORE REST IN PEACE. THERE IS NO DIFFERENCE BETWEEN THE JOHNNIES AND THE MEHMETS TO US WHERE THEY LIE SİDE BY SİDE HERE IN THIS COUNTRY OF OURS… YOU, THE MOTHERS, WHO SENT THEIR SONS FROM FAR AWAY COUNTRIES, WIPE AWAY YOUR TEARS; YOUR SONS ARE NOW LYING IN OUR BOSOM AND ARE INTHE PEACE. AFTER HAVING LOST THEIR LIVES ON THIS LAND THEY HAVE BECOME OUR SONS AS WELL.”[7] KEMAL ATATÜRK, 1934 Türkçesi: “BU MEMLEKETİN TOPRAKLARI ÜSTÜNDE KANLARINI DÖKEN KAHRAMANLAR! BURADA BİR DOST VATANIN TOPRAĞINDASINIZ. HUZUR VE SÜKÛN İÇİNDE UYUYUNUZ. SİZLER, MEHMETÇİKLERLE YANYANA, KOYUN KOYUNASINIZ. UZAK DİYARLARDAN EVLATLARINI HARBE GÖNDEREN ANALAR! GÖZYAŞLARINIZI DİNDİRİNİZ. EVLATLARINIZ, BİZİM BAĞRIMIZDADIR. HUZUR İÇİNDEDİRLER VE HUZUR İÇİNDE RAHAT RAHAT UYUYACAKLARDIR. ONLAR, BU TOPRAKTA CANLARINI VERDİKTEN SONRA, ARTIK BİZİM EVLATLARIMIZ OLMUŞLARDIR.” KEMAL ATATÜRK, 1934 Atatürk’ün ANZAC askerlerinin annelerine seslenişindeki sözlerin kaynağı, Atatürk döneminin İçişleri Bakanlarından Şükrü Kaya’dır. Şükrü Kaya bu sözleri, Atatürk’ün bizzat yazıp kendisine verdiğini söylemiştir. Atatürk’ün sözlerinin aslı ile yabancı dil çevirileri arasında ise fark vardır. Fark; yabancı dildeki çevirilere sözlerin aslında olmayan “bizim için Johnnyler ile Mehmetler arasında bir fark yoktur” (There is no difference between the Johnnies and the Mehmets to us / Il n’y a pas de différence entre les Johnnies et les Mehmets qui reposent côte à côte dans ce pays qui est le nôtre) tümcesinin fazladan eklenmiş olmasıdır. (Ayrıntılı bilgi için lütfen tıklayınız) Görseller: Monument Australia, “Mustafa Kemal Atatürk”, erişim: 19.10.2024 [1]Turkish Australian Culture House Inc. (Türk Avustralya Kültür Evi A.Ş.) “ About us (Hakkımızda) / Statue of Mustafa Kemal Ataturk, Albany Western Australia (Mustafa Kemal Atatürk Heykeli, Albany Batı Avustralya)“, erişim: 19.10.2024 [2]Wikipedia, “Ataturk Channel”, erişim: 19.10.2024 [3]mynet, “Avustralya’da Atatürk heykeli açıldı”, 06.11.2002, erişim: 19.10.2024 [4]bursa.com, “Atatürk’ün aziz hatırasının bulunduğu dünya şehirleri”,15.11.2022, erişim: 19.10.2024 [5]Public Art Around The World (Dünya Çapında Kamusal Sanat), “Mustafa Kemal Ataturk statue (Mustafa Kemal Atatürk heykeli)”, erişim: 19.10.2024 [6]Monument Australia, “Mustafa Kemal Atatürk”, erişim: 19.10.2024 [7]Monument Australia, “Mustafa Kemal Atatürk”, erişim: 19.10.2024