DÜNYADA ATATÜRK: Türkiye Dışındaki Ülkelerde Bulunan Atatürk'le İlgili Heykeller, Atatürk Adı Verilmiş Yerler ve Atatürk Pulları ile Dünyadan Bakışla Atatürk

Archives

ABD – Morristown NJ: (TACC) Mustafa Kemal Atatürk Okulu

ABD – Morristown NJ: (TACC) Mustafa Kemal Atatürk Okulu

Mustafa Kemal Atatürk Okulu, ABD’nin New Jersey’deki Morris ilçesi sınırları dâhilindeki Morristown kasabasındadır.

Okul, Turkish American  Community Center’e (TACC) ait bir kurumdur.

Turkish American  Community Center (Türk Amerikan Toplum Merkezi), Türk kültürel mirasını koruma ve kutlama; topluluk içinde birliği ve kültürel anlayışı teşvik etme, Atatürk ilkelerini destekleme ve eğitim programları, toplum etkinlikleri ve kültürel yardımlaşma yoluyla Türk kültürünü Amerikan halkına tanıtma amacıyla 1986’da kurulmuştur.[1]

Mustafa Kemal Atatürk Okulu, yurt dışında yaşayan Türk çocuklarının dilini, kültürünü ve kimliğini koruması, hem aileleriyle güçlü bağlarını sürdürebilmeleri hem de kendilerini iki farklı kültürde ifade edebilmeleri için, öncelikle Türkçe dil eğitimi vermektedir.

Öğrencilerin hem bulundukları ülkenin dil ve kültürüne adapte olabilmelerini, hem de Türk dilini ve kültürünü unutmadan güçlü birer dünya vatandaşı olmalarını amaçlayan okulun misyonu, “yurt dışında yaşayan Türk çocuklarına Türkçeyi etkin bir şekilde öğreterek, dilin sadece bir iletişim aracı değil, aynı zamanda kültürel değerleri taşıyan bir köprü olduğunu aktarmaktır.” Vizyonu “çocukların Türkçe ve Türk kültürü konusunda kendine güvenen bireyler olarak yetişmesi, bu iki değeri günlük hayatlarında kullanabilmeleri ve gelecekte iki kültür arasında köprü görevi görebilmeleridir.”

Eğitim faaliyetleri (2024-2025 dönemi), New Jersey Eğitim Kuruluna kayıtlı resmi bir okul olan Morristown Acton Akademy’nin kiralanan binasında gerçekleştirilmektedir. Okula 4,5-14 yaş çocukları devam etmektedir.

Okulda Cumartesi günleri saat 11:00 Am – 4:00 Pm saatleri arasında sürdürülen eğitim faaliyetleri kapsamında, Türkçe okuma yazma, dinleme ve konuşma becerileri geliştirilmekte; Türk tarihi ve kültürü, marşlar halk dansları, satranç ve Atatürk  ilkeleri ve öğretilmektedir.[3]

[1]Turkish American  Community Center (Türk Amerikan Toplum Merkezi), “Home”, erişim:08.02.2025

[2]Turkish American  Community Center (Türk Amerikan Toplum Merkezi), “MKA Okulu / Vizyonumuz”, erişim:08.02.2025

[3]Türk Amerikan Toplum Merkezi’nden 07.02.2025 tarihli e-posta ile alınan bilgi.

PAKİSTAN, Pencap, Murree Hills, Postal Museum: Atatürk Pulları

PAKİSTAN, Pencap, Murree Hills, Postal Museum: Atatürk Pulları

Postal Museum (Posta Müzesi), Pakistan, Pencap, Murree Hills Genel Postanesi’nin 1. Katındadır.

Pakistan Posta Müzesi Murree’de İngiliz zamanlarına ait çeşitli antika posta eşyaları posta rozetleri, sipariş defterleri, vesayet ücretleri, temel ve tamamlayıcı kurallar, daire düzeni, kılıçlar, mızrak); Pakistan’ın önemli günlerinde basılan posta pulları, 1890, 1918, -1955, 1960 yıllarına ait posta kutuları, çantalar, kilitler, mavi hava posta çantaları, deri çantalar, mühür mumu çantaları, pul kutuları, çeşitli dönemlere ait pullar, telgraflar, fotoğraflar ve posta ile ilgili diğer eşyalar sergilenmektedir.[1]

Pakistan, değişik zamanlarda birçok Atatürk pulu bastırmış bir ülkedir.

Pakistan’ın, Atatürk’ün doğumunun 100. yılı olan 19 Mayıs 1981 tarihinde “BIRTH CENTENARY OF MUSTAFA KEMAL ATATÜRK” (MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN DOĞUMUNUN 100. YILI) konulu bastırdığı pullar da Murree’deki Pakistan Posta Müzesi’nde sergilenmektedir. [2]

[1]The History Of Sub-Continent Through Commemorative Stones (Anma Taşları Aracılığıyla Alt Kıtanın Tarihi), “Pakistan Postal Museum Murree (Pakistan Posta Müzesi Murree)”, 29 Mayıs 2019, erişim: 27.01.2025

[2]Bilgi ve Görseller: Timur Özkan (Gezi ve Araştırma Kitapları Yazarı-  Gezgin), Ocak 2025

ABD, Boston, John F. Kennedy Presidential Library and Museum: ABD Başkanının, Atatürk Konulu Konuşmasının Ses Kaydı (4 Kasım 1963)

ABD, Boston, John F. Kennedy Presidential Library and Museum: ABD Başkanının, Atatürk Konulu Konuşmasının Ses Kaydı (4 Kasım 1963)

John Fitzgerald Kennedy kısaca JFK (d. 29 Mayıs 1917, Brookline, Massachusetts – ö. 22 Kasım 1963, Dallas, Teksas, ABD), Ocak 1961’den suikasta uğradığı Kasım 1963’e değin Amerika Birleşik Devletleri’nin 35. Başkanı olarak görev yaptı.

John F. Kennedy Presidential Library And Museum, Başkan John F. Kennedy’ye adanmış bir başkanlık kütüphanesi ve müzesidir. Massachusetts eyaletinin Boston şehrindeki Dorchester mahallesinin Columbia Point bölgesinde yer alır. Kütüphane ve müze, dönemin başkanı Jimmy Carter tarafından 20 Ekim 1979 yılında temeli atıldı, 23 Ekim 1993 yılında tamamlandı. “Columbia Point, Boston, MA 02125, Amerika Birleşik Devletleri” adresindeki müzede, Kennedy dönemine ait resmi orijinal belgeler ve iletişim bilgilerinin yanı sıra Ernest Hemingway’e ait basılı ve basılmamış yazılar bulunmaktadır. [1]

UNESCO; Atatürk’ün ölümünün 25. yıl dönümünün (1963) tüm dünyada anılmasına karar vererek 1963 yılını “Atatürk Yılı” olarak duyurmuştur. Bu amaçla Atatürk’ün 25’inci ölüm yıldönümü 1963 yılı 10 Kasım’ında bütün dünya radyolarında yayınlanması için bir “Atatürk Plağı” hazırlanmıştır. Bu plakta ABD Başkanı Kennedy, İngiltere Başbakanı Macmillan, General MacArthur, İran Şahı, Almanya Başbakanı Dr. Adenaeur ve Pakistan Devlet Başkanı Eyüp Han, Atatürk hakkında ikişer dakikalık birer konuşma yapmışlardır.

Atatürk’ün manevi kişiliğine büyük bir saygı gösterisi olan bu konuşmalardan, ABD başkanı John F. Kennedy’nin 4 Kasım 1963 tarihli ses kaydı, John F. Kennedy Başkanlık Kütüphanesi ve Müzesinde korunmaktadır.

Başkan Kennedy bu konuşmasında, çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğini övüyor, ABD’nin Türkiye ile tarihsel ilişkisini anlatıyor ve

Türkiye’nin bağımsızlığını ulusal özgüvenin bir örneği olarak nitelendiriyor.[2]

John Fitzgerald Kennedy’nin Atatürk’ün Ölümünün yirmi beşinci yıl dönümü için hazırladığı özel mesajın metni şöyledir:

İNGİLİZCE (Orijinal)

I am honoured to join in commemorating the 25th anniversary of the death of Kemal Ataturk.

The name of Ataturk brings to mind the historic accomplishments of one of the great man of this century, his inspired leadership of the Turkish People, his perceptive understanding of the modern world and his boldness as a military leader.

It is to the credit of Ataturk and the Turkish People that a free Turkey grew out of a collapsing empire and that the new Turkey has proudly proclaimed and maintained its independence ever since. Certainly there is no more successful example of national self reliance then the birth of the Turkish republic and the profound changes initiated since then by Turkey and Ataturk.

Ataturk was deeply interested in the friendly relations that have traditionally existed between Turkey and the United States.

He noted our democratic governments and once said, prophetically, ”We are friends now and we will be much closer friends in the future “.

Our present close alliance can be traced to the firm base prepared by Ataturk for free government in an independent Turkey.

I am proud that United States can be a partner in this alliance linking us to the country of Ataturk and to the ideals which Ataturk helped establish in Turkey and the World.

I salute this great man on the anniversary of his death.[3]

TÜRKÇESİ:

Atatürk’ün ölümünün 25. yıldönümünü anmaya katıldığım için onur duydum. Atatürk adı bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihsel başarılarını, onun esin kaynağı oluşturacak şekilde Türk halkına önderliğini, çağdaş dünyayı anlamaya dair bakış açısını ve askeri bir önder olarak cesaretini akla getirmektedir.

Ulusal güvencin,  Türkiye Cumhuriyeti’nin doğumundan ve Atatürk ile Türkiye tarafından o zamandan bu yana gerçekleştirilen değişikliklerden daha başarılı bir örneği kesinlikle bulunmamaktadır.

Türkiye ile ABD arasında geleneksel olarak var olan dostane ilişkiler Atatürk’ten derinden etkilenmiştir. O bizlerin demokratik hükümetlerimizi tanımış ve bir keresinde“ Şimdi dostuz ama ileride daha yakın dost olacağız” öngörüsünde bulunmuştur.

Şimdiki yakından ittifakımız Atatürk’ün bağımsız Türkiye için özgür hükümetin hazırladığı sağlam temeli takip etmektedir. ABD’nin bizleri Atatürk’ün dünyada ve Türkiye’de kurmaya yardım ettiği ideallerine ve ülkesine bağlayan bu ittifak içinde ortak olabilmesinden gurur duyuyorum. Ölüm yıldönümünde bu muhteşem adamı selamlıyorum.[4]

Konuşmayı videoya uyarlanmış olarak izlemek için tıklayınız

[1]VİKİPEDİ, tr.wikipedia.org , “John F. Kennedy Başkanlık Kütüphanesi ve Müzesi”

[2]  ohn F. Kennedy Presidential Library And Museum, jfklibrary.org, “Remarks on The 25th Anniversary Of The Death Of Kemal Atatürk 4 November 1963”

[3]Güncel Tarih, gunceltarih.org, John F. Kennedy’den Atatürk Mesajı”

[4]Güncel Tarih, gunceltarih.org, John F. Kennedy’den Atatürk Mesajı”, Çeviri: Doç. Dr. Selahattin Özkan

Rusya-Kemerova, Tomskaya Pisanitsa Müzesi : Dünya Liderleri Zaman Duvarında Atatürk Adı

Rusya-Kemerova, Tomskaya Pisanitsa Müzesi : Dünya Liderleri Zaman Duvarında Atatürk Adı

Rusya’nın Kemerova bölgesinde Tomskaya Pisanitsa Müzesi vardır. Tomsk Pisanitsa Müze-Rezervi, Kemerovo şehrine 50 kilometre uzaklıkta ve 156 hektarlık çam ormanı üzerinde yer almaktadır.

Müzenin araştırma faaliyetleri kaya sanatının ve onun tarihi ve kültürel bağlamının korunması, belgelenmesi ve yorumlanmasına odaklanmaktadır.

“Tomskaya Pisanitsa”, 165 Asya anıtının bilimsel ve sanatsal kopyaları, fotoğrafları, kaya sanatının kopyaları dâhil olmak üzere Rus müzeleri arasında en kapsamlı petroglif fonuna sahiptir. Ayrıca müze koleksiyonunda etnografik, belgesel, sanatsal ve doğa bilimleri koleksiyonları, arkeolojik, nümismatik koleksiyonlar ve diğerleri yer almaktadır

Müzenin altyapısı yıl boyunca faaliyet göstermesine olanak sağlar. Otopark, kafeler, hediyelik eşya dükkânları ve bir köy evinde veya Moğol yurtlarında konaklama olanağı da bulunmaktadır.[1]

Müze alanı içinde dünya tarihi sayfalarına adlarını yazdırmış liderlerin adlarının Rusça olarak yazılı olduğu bir СТЕНА ВРЕМЕНИ (ZAMAN DUVARI) da vardır.[2] 

Zaman duvarındaki liderlerden birisi de Atatürk’tür.(ATATЮPK)[3]

Müzedeki Atatürk’le ilgili bu belirleme ve görseller, gezi ve araştırma kitapları yazarı, birçok gezi kitabının da editörü, gezgin Timur Özkan tarafından yapılmıştır.

[1]Tomskaya Pisanitsa Museum Preserve (Tomsk Pisanitsa Müzesi Koruma Alanı) ,” О музее (Müze Hakkında)”, erişim: 23.01.2025

[2]Ankara Çiğdemi, Timur Özkan, “Dünyada Atatürk’ün Adıyla Karşılaşabileceğimiz 50 Yer”, Kasım 2020, sayı:26, s.9,  erişim: 23.01.2025

[3]ahmetsaltik.net, Timur Özkan: “Dünyada Atatürk’ün Adıyla Karşılaşabileceğimiz 50 Yer”, Mayıs 2016, erişim: 23.01.2025,

Görseller: Timur Özkan

Kuzey Makedonya-Merkez Jupa (Center Župa), Mustafa Kemal Atatürk İlköğretimokulu: Atatürk Büstü

Kuzey Makedonya-Merkez Jupa (Center Župa), Mustafa Kemal Atatürk İlköğretimokulu: Atatürk Büstü

Atatürk’ün bu büstü, Kuzey Makedonya’nın Arnavutluk sınırında yer alan Merkez Jupa (Центар Жупа Centar Župa) belediyesi bölgesinde bulunan Mustafa Kemal Atatürk İlköğretim Okulu bahçesindedir.

Makedonca, Arnavutça ve Türkçe dillerinde öğretim yapan okul bahçesindeki Atatürk büstünün kaidesinde Türkçe ve Makedonca olarak, Atatürk’ün adı yazılıdır.

МУСТАФА К. АТАТУРК

MUSTAFA K. ATATÜRK

1881-1938

Merkez Jupa (Center Župa): Mustafa Kemal Atatürk İlkokulu, Atatürk Büstü[1]

 [1]Görsel: mk.wikipedia.org, “ОУ „Мустафа Кемал Ататурк“ – Центар Жупа”, erişim: 22.12.2024

Romanya-Köstence: Atatürk Büstü

Romanya-Köstence: Atatürk Büstü

Atatürk’ün bu büstü, Romanya’nın Dobruca bölgesindeki Köstence (Constanța) kentinde bulunan Belediye Parkı (Parcul Primăriei / City Hall’s Park) içindedir.

Büst[1], Türkiye Cumhuriyeti Bükreş Büyükelçiliğinin destekleri ve Köstence Başkonsolosluğunun girişimiyle yapıldı.

Büstün açılışı, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıldönümü vesilesiyle, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün ebediyete intikal edişinin 85. yıl dönümü olan 10 Kasım 2023 tarihinde yapıldı.

Açılış töreni Türkiye’nin Bükreş Büyükelçisi Özgür Kıvanç Altan tarafından yapıldı. Açılış törenine, Türkiye’nin Köstence Başkonsolosu Emre Yurdakul, Köstence Belediye Başkanı Vergil Chitac, Köstence İl Meclis Başkanı Mihai Lupu, Romanya Türk Tatar Milletvekili Ahmet Varol, Romanya Türk Demokrat Birliği Milletvekili Hüseyin İbram, Romanya’daki STK temsilcileri, üniversite öğrencileri, soydaş ve vatandaşlar katıldı. Törende bir dakikalık saygı duruşundan sonra her iki ülke milli marşları okundu.

Köstence’de açılışı gerçekleştirilen Atatürk büstü, Bükreş, Mecidiye ve Tulcea şehirlerinden sonra ülkenin kamusal alanındaki dördüncü Atatürk büstü oldu.[2]

“Törenin ardından Remus Opreanu Salonunda Ovidius Üniversitesi Tarih Fakültesi Dekanı Prof. Plopeanu tarafından “Mustafa Kemal Atatürk” konulu bir sunum gerçekleştirildi. Sunum sırasında Bükreş Büyükelçisi Özgür Kıvanç Altan tarafından katılımcılara hitapta bulunuldu.

Cumhuriyetimizin 100. yılında gerçekleştirilen bu anlamlı tören ve açılış için Köstence Başkonsolosu Emre Yurdakul, Köstence Belediyesi ve İl Meclis Başkanlığı’na teşekkür etti.

Bükreş Büyükelçisi Özgür Kıvanç Altan ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şöyle dedi: Soydaşlarımızın ve vatandaşlarımızın yaşadığı Köstence için ne kadar özel bir gün! Başkonsolosumuz Emre Yurdakul’a emekleri için teşekkür ediyoruz. Başta İl Meclis Başkanı Mihai Lupu ve Belediye Başkanı Vergil Chițac olmak üzere tüm Romen makamlarına, Romen dostlarımıza şükranlarımızı sunuyoruz.”[3]

Köstence, Belediye Parkındaki Atatürk büstü, Bükreş kentinde bulunan Atatürk büstünün, kaidesi biçimi dışında, benzeridir. Bu büstün kaidesinde de “MUSTAFA KEMAL ATATÜRK / Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu” Türkçe ve Rumence (Fondatorul Republicii Turcia) Atürk’ün “Yurtta Barış, Dünyada Barış” özlü sözü de Türkçe ve Rumence (Pace m tară, pace în lume) olarak yazılıdır.

Köstence, Atatürk Büstü[4]

[1]Gazete Balkan, “Köstence Atatürk Büstü açılışından kareler”, 13.11.2023, erişim: 21.12.2024

[2]Hayat Gazetesi, hayat.ro,  “Köstence’de Atatürk büstü açıldı”, 10.11.2023, erişim: 18.12.2024

[3]Gazete Balkan, “Köstence’de Atatürk Büstü açıldı”, 11.11.2023, erişim: 21.12.2024

[4]Google Haritalar, “City Hall’s Park (Belediye Parkı)”, Sao Diouani, Fotoğraf – Eyl 2024, erişim: 21.12.2024

İsrail-Tel Aviv: Kemal Atatürk Caddesi

İsrail-Tel Aviv: Atatürk Caddesi

Atatürk Caddesi (Kamal Mustafa Ataturk St), İsrail’in Tel Aviv kentindedir.[1]

Google Haritalara dayalı olarak; Yafet St. İle İsaac Harif St. Arasında, 266,83 m (875,44 fit) uzunluğundadır. Yafet St., Atatürk Caddesi’nin batısında İsaac Harif St.  İse doğusundadır. Ayrıca Atatürk Caddesi ile kesişen Aristo St., Aristo St.  İle İsaac Harif St. arasında  ise  Socrates St. bulunmaktadır.

Atatürk Caddesi (Kamal Mustafa Ataturk St), İsrail’in Tel Aviv kentindedir.[1]

Google Haritalara dayalı olarak; Yafet St. İle İsaac Harif St. Arasında, 266,83 m (875,44 fit) uzunluğundadır. Yafet St., Atatürk Caddesi’nin batısında İsaac Harif St.  İse doğusundadır. Ayrıca Atatürk Caddesi ile kesişen Aristo St., Aristo St.  İle İsaac Harif St. arasında  ise  Socrates St. bulunmaktadır.

İsrail’de Tel Aviv’deki Atatürk Caddesi dışında, Hayfa kentinde Atatürk Ormanı ile Beer Sheva kentinde Mustafa Kemal Atatürk Meydanı ve bu meydanda bir Atatürk büstü de vardır.

Görsel[2]

[1]he.wikipedia.org, “מוסטפא כמאל אטאטורק(Mustafa Kemal Atatürk)”, erişim:01.11.2024

[2]Wikimedia commons, “File:Kemal Ataturk street in Tel Aviv.JPG”, erişim: 01.11.2024

Fransa-Paris, Epinay Sur Seine: Atatürk Büstü

Fransa-Paris, Epinay Sur Seine: Atatürk Büstü

Atatürk’ün bu büstü, Fransa’nın başkenti Paris’in Epinay Sur Seine banliyösündedir.

Büstü yaptıran, 2008 yılında kurulan “Paris Trabzonlular Derneği” (Association Trabzon Paris), büstün bulunduğu yer, mülkiyeti “Epinay Sur Seine” belediyesinde olan “60 Av. de la Marne, 93800 Épinay-sur-Seine, Fransa” adresindeki derneğin bahçesidir.

“Derneğin başkanlığını Akçaabatlı Bülent Cumur yapıyor. Uzun yıllar önce Eczacı kalfalığını bırakarak,  Fransa’nın başkenti Paris’e gitmiş. Kurmuş olduğu bu dernek, daha çok sanat geceleri, resim sergileri, sanatsal etkinlikler düzenliyor. Bir nevi Türkiye’nin ve Trabzon’un tanıtımı yapıyor. Son olarak dernek, bugüne kadar belki de siyasilerin, hatta Atatürkçü Düşünce Derneği’nin yapamadığı bir işi başardı. Derneğin bulunduğu binanın bahçesine Atatürk’ün büstünü dikme iznini aldı.”[1]

Atatürk bizim kurucu önderimiz. Cumhuriyet’in kurucusu Gazi Mustafa Kemal, olmazsa olmazımızdır. Dolayısıyla bizim olduğumuz yerde Atatürk’ün olması lazım. Ben burada bunun eksikliğini çok gördüm ve bu vesileyle de çok mücadele ettik.” diyen Bülent Cumur Atatürk Projesini yaşama geçirilmesinin hikâyesini şöyle anlatıyor: “Hervé CHEVREAU, 2001 yılından itibaren belediye başkanıdır. 17 yıldır kendisiyle tanışıyoruz. İyi bir dostluğumuz, iyi bir hukukumuz var. Türkleri çok seven, Türk dostu çok iyi bir insandır.  Bize her türlü katkıyı sağlıyor. Dernek binamızı bize 49 yıllığına kirasız hibe etmiştir. Atatürk büstünü açmak için bize izin veren belediye başkanı, dışarıdan yoğun baskılara karşın imzamı attım dedi. Belediye başkanını Trabzon’a da götürdüm. Kafasındaki Trabzon ve Türkiye imajı değişti. “Giderken,  gelirken getirdiğim Türkiye ile Trabzon’u bıraktım, yeni bir Trabzon yeni bir Türkiye ile döndüm Paris’e dedi, çok mutlu oldu.”[2]

Epinay Sur Seine belediye başkanı Hervé CHEVREAU, Paris Trabzonlular Derneğinin dernek binasının bulunduğu binanın bahçesine Atatürk büstünün dikilmesine yönelik izin talebine,   Bülent Cumur’a yazdığı 02.05.2024 tarihli şu mektupla* olumlu yanıt verdi:

Objet: Autorisation installation d’un buste d’Ataturk          Le 2 Mai 2024

Monsieur CUMUR, chea rén deur.

Vous m’avez fait part de la demande de l’association de Trabzon et sa Région d’installer le buste de Mustafa Kemal ATATURK sur la parcelle (côté Avenue de la Marne) du local que la Ville a mis à disposition auprès de votre association afin qu’elle poursuive ses activités et son rayonnement culturel à Epinay-sur-Seine.

J’ai également pris bonne note de l’importance de cette figure emblématique de la Turquie à différents égards: Mustafa Kemal ATATURK est en effet considéré comme le père fondateur de la République de Turquie qu’il instaure le 29 octobre 1923, donnant à la nation turque le droit d’exercer la souveraineté populaire à travers une démocratie représentative. Mustafa Kemal ATATURK a notamment mis en nnplace en Turquie le principe de la laïcité, la religion ne s’exprimant que dans la sphère privée.

Avec ce nouveau régime, il a également mis en place une organisation législative et juridique moderne dans laquelle la polygamie est interdite et les femmes et les hommes deviennent égaux en droits. Les femmes obtiennent ainsi le droit de vote en 1930 pour les élections municipales et 1934 pour les élections nationales.

Ces valeurs rejoignent les valeurs que porte notre pays. A ce titre, je vous donne l’autorisation d’installer le buste de Mustafa Kemal ATATURK sur la parcelle côté Avenue de la Marne.

Je vous prie de croire, Monsieur le Président, en l’assurance de mes respectueuses salutations.

Le Maire / Hervé CHEVREAU / (SEINE-SAINT-DENIS”

Mektup Türkçeye şöyle çevrilebilir:

“Konu: Atatürk büstünün yerleştirilmesine izin verilmesi    2 Mayıs 2024

Sayın Bülent CUMUR Trabzon Derneği Başkanı

Trabzon ve Bölge Derneği’nin hizmetine devam etmesi için, Belediyenin derneğinize tahsis ettiği arsaya (Avenue de la Marne tarafı) Mustafa Kemal ATATÜRK büstünün yerleştirilmesi yönündeki talebini bana bildirmiştiniz. Epinay-sur-Seine’deki faaliyetler ve kültürel etkisi.

Türkiye’nin bu sembolik şahsiyetinin farklı açılardan önemine de dikkat çektim: Mustafa Kemal ATATÜRK, aslında 29 Ekim 1923’te kurduğu ve Türk ulusuna temsili demokrasi yoluyla egemenlik hakkını kullanma hakkını veren Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu babası sayılıyor. Mustafa Kemal ATATÜRK, Türkiye’de özellikle laiklik ilkesini, dinin yalnızca özel alanda ifade edilmesini sağladı.

Bu yeni rejimle birlikte çok eşliliğin yasaklandığı, kadın ve erkeğin eşit olduğu modern bir yasama ve hukuk teşkilatını da kurdu.  Böylece kadınlar 1930’da belediye seçimlerinde ve 1934’te ulusal seçimlerde oy kullanma hakkını elde ettiler.

Bu değerler ülkemizin sahip olduğu değerlerle örtüşmektedir.  Bu itibarla, Mustafa Kemal ATATÜRK’ün büstünü Avenue de la Marne tarafındaki arsaya yerleştirmeniz için size yetki veriyorum.

Lütfen Sayın Başkan, saygı dolu selamlarımı kabul edin.

Belediye Başkanı / Hervé CHEVREAU /  (SEINE-SAINT-DENIS)”

Paris Trabzonlular Derneği bahçesindeki Atatürk büstü, Fransa’daki ilk Mustafa Kemal Atatürk büstüdür. Fransa’ya ilk kez Atatürk büstü koyulmasının gururunu yaşadıklarını belirten dernek başkanı Bülent Cumur, belediye başkanın Atatürk büstü için izin verdiği andaki duygularını da şöyle ifade ediyor: “Daha önce birçok dernek bununla ilgili başvuruda bulunmuştu ama sonuç alınamamıştı. Biz Paris Trabzon Kültür Derneği olarak bulunduğumuz bölgedeki belediye ile sürekli kültür sanat faaliyetleri yaptığımız için bize daha olumlu yaklaştılar. Son olarak yaptığımız resim sergisinde Belediye Başkanı Hervé Chevreau, bana teklifimizi kabul ettiklerini söyledi. Bunun üzerine ben ağlamaya başladım. Bu herkese nasip olacak bir iş değil.[3]

Atatürk büstü Trabzon’da heykeltıraş Suphi Ertuğrul tarafından yapıldı ve diplomatik kargo ile Fransa’ya gönderildi. Büstün kaidesinde Atatürk’ün “YURTTA SULH,  CİHANDA SULH”, “PAIX DANS LA PAYS, PAIX DANS LE MONDE” özlü sözü Türkçe ve Fransızca olarak yazılıdır.

Büstün açılışı 2024 yılı Cumhuriyet bayramından üç gün önce, 26 Ekim 2024 Cumartesi günü yapıldı. Açılış Öncesi Trabzon Evi’nin önü Türk Bayrakları ve Atatürk posterleri ile donatıldı. Açılışa Yavuz Aydın, Meral Akşener ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyesi Müsavat Dervişoğlu gibi siyasiler çiçek gönderdi.”[4]

Açılışa Türkiye Cumhuriyeti Paris Büyükelçisi Yunus Demirer, Başkonsolos Kerem Yılmaz, Épinay-sur-Seine Belediye Başkan Yardımcısı Muhammed, İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Şükrü Kuleyin, Paris Türk Kültür Dernekleri Başkanı Lütfi Bilgen, iş dünyasının önde gelen isimleri ve Fransa’da yaşayan 150’yi aşkın davetli katıldı. Paris Trabzonlular Derneği, bu unutulmaz günün gerçekleştirilmesinde emeği geçen herkese içten teşekkürlerini sunarken, Atatürk’ün evrensel değerlerini Fransa’da yaşatmaya ve bu değerleri daha geniş kitlelere ulaştırmaya kararlı olduklarını vurguladı. [5]

Şükrü Kuleyn ise açılışta yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Bugün liderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün büstünün Fransa’nın başkentinde açıldığı için o kadar mutluyum ki anlatamam.  Emeği geçen dernek başkanı Mustafa Cumur ve bütün yurttaşlara teşekkür ediyor Mustaf Kemal ve silah arkadaşlarını rahmet ve minnetle yâd ediyorum[6]

Paris Trabzonlular Derneği, bir sonraki hedeflerini bulundukları caddenin adını “Atatürk Caddesi” olarak değiştirmek olduğu söylüyor.

Görseller: Haber Anlık,  “Paris Trabzonlular Derneği İlki Yaptı! Fransa’ya Atatürk Büstünü Diktiler!”, 26.10.2024, erişim: 27.10.2024

[1]Akçaabat Yeni Haber, Mehmet Salih Köse “19 MAYIS VE PARİS’TE ATATÜRK”,21.05.2024, erişim: 27.10.2024

[2]CNN TÜRK, “Fransa’ya İlk Atatürk Büstü Dikiliyor! 10 Yıllık Mücadele Sonucu…”, 11.10.2024, erişim: 2.10.2024

*Belediye Başkanının mektubunun görseli: @devrimhh (Devrim Hacısalihoğlu) “Olumlu yanıt geldi. Fransa’da ilk kez bir Atatürk büstü açılacak…”, May 4, 2024, erişim: 27.10.2024

[3]Gazete Duvar, “Trabzon Kültür Derneği’nden Fransa’ya ilk Atatürk büstü: ‘Değerlerimiz örtüşüyor’”, 07.05.2024, erişim: 27.10.2024

[4]Haber Anlık, “Paris Trabzonlular Derneği İlki Yaptı! Fransa’ya Atatürk Büstünü Diktiler!”, 26.10.2024. erişim: 27.10.2024

[5]  Paris Trabzonlular Derneği, Basın Bildirisi, Paris 26 Ekim 2024

[6)61 saat, “Fransa’da bir ilk! Trabzonlular Paris’te Atatürk büstü açtı”, 26.10.2024, erişim: 27.10.2024

Almanya-Berlin, Madame Tussauds Müzesi: Atatürk’ün Balmumundan Yapılmış Heykeli

Almanya-Berlin, Madame Tussauds Müzesi: Atatürk’ün Balmumundan Yapılmış Heykeli

Madame Tussauds Berlin Müzesi, Atatürk’ün Balmumundan Heykeli [11]

Madame Tussauds Müzesi, merkezi Londra’da bulunan balmumu heykel müzesidir. Müzeyi, balmumundan heykel ustası Marie Tussaud  (1761-1850) kurmuştur.  İstanbul ve Berlin dahil 24 kentte şubesi vardır. [1]

Müzenin Londra’daki merkezindeki Atatürk’ün balmumundan yapılmış ilk heykeli Atatürk’e benzemiyordu. Prof. Yılmaz Büyükerşen’in 1966’da gördüğü biçimiyle “Çiçek bozuğu yüzlü, omuzları düşük bir frak giymiş, hiçbir Türkün beğenmediği, Atatürk’ten başka herkese benzetebilen bir heykel” idi. Birçok kişi ve Büyükerşen, hatta büyükelçiler bu durumu müzeye ileterek, heykelin değiştirilmesini talep ederler. Ancak müze yetkililerine kabul ettiremezler.

Salt bu nedenle balmumu ve heykel yapımını öğrenerek, birçok heykel yapan Büyükerşen, Müzedeki heykelinin Atatürk’e benzemediğini ve değiştirilmesini de müzenin kabul etmediğini, Eskişehir’de komutan İbrahim Fırtına’ya anlatır. Sayın Fırtına da Harp Akademileri komutanı iken, Koç Grubu başkanı Mustafa Koç’a bu durumu ileterek,  ‘Siz özel sektörsünüz, Londra Madame Tussauds’daki Atatürk heykelini siz değiştirirsiniz” der.[2]

Bunun üzerine Koç grubu müze ile iletişime geçer. “Müze yönetimi iki koşulla kabul eder. Müzenin Baş heykeltıraşı, Profesör Büyükerşen’le birlikte çalışacak, Koç grubu tüm masrafları karşılayacak ve üstüne 70 bin pound ödeyecekti.

İki karşı koşulla yanıt verilerek kabul edilir. Müzenin heykeltıraşı öncelikle Lord Kinross’un Atatürk biyografisini okuyacak, ardından Anıtkabir’i görecek, sonra heykele başlayacaktı. Çünkü Atatürk, sadece vücut ölçülerinden, fotoğraflarından ibaret değildi. Önce Atatürk’ün dehasını, ışıltısını, Türk milletinin Atatürk’e sevgisini, saygısını tanımak gerekiyordu.

Heykel için, Atatürk’ün 10 Kasım 1938’de vefatından hemen sonra alınan ve Anıtkabir’de korunan birebir yüz maskı kopyalandı. Vücut ölçülerini ve karizmasını ortaya koyan fotoğrafları Prof. Büyükerşen verdi. Atatürk’e dair tüm askeri organizasyonu da Kurmay Albay İsmet Çınkı üstlendi.“[3]

Türkiye’ye gelen ekibe verilen pek çok görsel ve yazılı materyal sonucunda elde edilen verilerle[4] ve yaklaşık bir yıl süren çalışma sonucunda, Komutan İbrahim Fırtına’nın vesile olduğu, Profesör Yılmaz Büyükerşen’in danışmanlığını yaptığı projeye esas,  Atatürk’ün yeni heykeli ortaya çıkar[5].

Madame Tussauds başka heykeltıraşların çalışmalarını kabul etmiyordu. Bu nedenle Atatürk’ün yenilenen heykeli, müzenin Londra Stüdyoları’nda, 30’un üzerinde kendi heykeltıraşları olan sanatçı ve tasarımcı tarafından ve Madame Tussauds Londra’da bulunan Atatürk figürü esas alınarak yapıldı. Bu heykelde Atatürk, dünya çapında bir devlet adamı olarak öne çıktığı ve üçüncü kez cumhurbaşkanı seçildiği 1931 yılındaki haliyle tasvir edilmiştir.[6]

Koç Grubunca yenilenen Atatürk’ün balmumu heykelinin açılışı, 10 Kasım 2005’te Madame Tussauds Müzesi’nde yapıldı. Koç Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç törende şu konuşmayı yapar: “Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün aslına uygun balmumu heykelinin açılışını, Atatürk’ün ölüm yıldönümü olan 10 Kasım tarihinde yapmak bizim için çok anlamlı. Zira fiziken aramızda olmasa da, 20. Yüzyılın liderleri arasında, peşinden kitleleri sürükleyebilecek karizmaya ve öngörüye sahip, idealleri halen yaşayan ve fikirleri ile ‘ölümsüz’ başka bir lider yok…” [7]

Atatürk’ün Madame Tussauds Londra Müzesi’ndeki yenilenen heykeli, belirli zamanlarda müzenin Madame Tussauds Berlin (2008-2010) ve Madame Tussauds İstanbul şubesi (2016) açılışlarında da sergilenmiş, sonra tekrar Londra’daki merkezine götürülmüştür. Ancak Almanya Türk toplumu, diplomatik temsilcilerimiz ve STK’larca heykelin Berlin’de sürekli sergilenmesi talep ediliyordu. Bu konuda özellikle, Yürüyen Köşk Derneği Başkanı ve Emekli Ataşe Metin Erdoğan başta olmak üzere, Türklerin 7 yıl süren yazışma ve çabaları sonucunda müze yetkilileri ikna edilerek heykel, Cumhuriyet’imizin yüzüncü yılı olan 2023’te süresiz olarak Berlin’e getirildi.

Açılış, 10 Kasım 2023’te yapıldı. Atatürk’ün balmumu heykelinin açılışını, Yürüyen Köşk Derneği Başkanı ve Emekli Ataşe Metin Erdoğan ile Türkiye’nin Berlin Başkonsolosu İlker Okan Şanlı birlikte yaptılar. Başkonsolos şöyle konuştu: “Heyecanlıyız, mutluyuz, gururluyuz. Atamızın heykelinin Berlin’de olması buradaki Türk toplumuna da yakışan bir şey. Zamanlaması da olağanüstü. Cumhuriyet’in 100. yılını kutluyoruz. Aynı zamanda Atamızın aramızdan ayrılışının 85. yılı olması nedeniyle de anlamlı. Heykelin burada olması Türk toplumuyla Alman toplumu arasındaki bağın güçlenmesine ve Atatürk’ün ideallerinin daha geniş kitlelere ulaştırılmasına yardımcı olacaktır.’

Berlin Madame Tussauds Müzesi Müdürü Nadja Troublefield de yeniden sergilenen Mustafa Kemal Atatürk’ün balmumu figürünün özel önemine işaret ederek “Mustafa Kemal Atatürk’ün sergimize dahil edilmesi, Madame Tussauds Berlin için önemli bir adım. Bu eşsiz kişiliği koleksiyonumuza katmaktan gurur duyuyoruz. Sadece Türk toplumu için değil tüm ziyaretçiler için büyük önem taşıyacağına inanıyoruz.” ifadelerini kullandı.”[8]

Müzede Atatürk heykeli için ayrılan bölümde Atatürk’le ilgili görsellere de yer verilmiştir. Bunlar; kapağında Atatürk olan TIME dergisinin fotoğrafı; Atatürk’ün elinde tebeşirle önünde yer aldığı fotoğraftaki kara tahta (Harf Devrimi); Atatürk hakkında özet bilgilerin yazılı olduğu bir tablo; Atatürk’ün ölüm anını sembolize eden, 09.05’i gösteren saat ve Türkiye’nin tapusu Mustafa Kemal Atatürk görselleridir. [9]

 

 

 

Madame Tussauds Berlin, Atatürk’ün Balmumundan Yapılmış Heykeli Görselleri[10]

[1]VİKİPEDİ, “Madame Tussauds”

[2]HABERTÜRK, haberturk.com, Yılmaz Büyükerşen, Balçiçek İlter’e konuştu “Her şey Atatürk’e benzemeyen o heykel yüzünden başladı”, 20.05.2013, erişim: 31.12.2024

[3]Sözcü, sozcu.com.tr, Yılmaz Özdil “İki Mustafa…”, 23.01.2016, erişim: 31.12.2024

[4]Hürriyet bigpara, hurriyet.com.tr, “Koç: Atatürk heykelini gerçeğe uydurduk”, 11.11.2005, erişim: 31.12.2024

[5]GÖRSEL: Sözcü, sozcu.com.tr, Uğur Dündar “Mustafa Koç’un Atatürk sevgisi…”, 23.07.2023, erişim: 31.12.2024

[6]Vatan, “İşte en gerçekçi Atatürk heykeli”, 06.11.2016, erişim: 03.10.2024

[7]Koç, koc.com.tr, “Koç Holding’ten Ulu Önder’e Saygı”, 10.11.2005, erişim: 31.12.2024

[8]AA, “Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün balmumu heykeli, Berlin’de ziyarete açılıyor”, 09.11.20223, erişim: 03.10.2024

[9]Kalpak TV, “Atatürk Heykeli Dünyanın En Prestijli Müzesinde// 7 Yıllık Mücadele”, 09 Şubat 2024, erişim: 04.10.2024

[10] Görseller: Haberci Gazete, “Atatürk’ün balmumu heykeli, Berlin’de ziyarete açılıyor”,  09 Şubat 2024, erişim: 04.10.2024

[11]Google Haritalar, “Madame Tussauds Berlin Müzesi”, “Fotoğraf:  Mike K.  Eyl 2024”, erişim: 04.10.2024

MALTA-Marsa: Atatürk Caddesi (Triq Atatürk)

Dünyada Atatürk: Ülkelerde Bulunan Atatürk Adı Verilmiş/Yazılmış Yer ve Mekânlar, MALTA-Marsa: Atatürk Caddesi

Malta Hükümeti aldığı bir kararla Marsa’daki Türk Şehitliği yakınlarında, Türk mühendis ve işçilerinin emeğiyle yapılan bir caddeye “Atatürk Caddesi-Triq Atatürk” ismini vermiştir.[1]

Malta Başbakanı, 363.10 sayılı Ek Mevzuatın verdiği yetkiyi kullanarak, Marsa’daki bir caddeye, modern Türkiye’nin babası olarak nitelendirilerek, Atatürk caddesi (Triq Ataturk) adı verilmesini emretmiştir. Başbakanın bu kararı, Resmi Gazete 27 Ağustos 2024 tarih ve 21.304 numaralı resmi gazetede (Govt. Gazette No. 21,304 – Published 27th August 2024) yayımlanmıştır:

Triq arterjali mingħajr isem uffiċjali, li tibda minn Vjal Sir Paul Boffa u tasal sa Triq Aldo Moro, indikata b’linja fuq il-mappa hawn riprodotta, tissemma:

TRIQ ATATURK

MISSIER IT-TURKIJA MODERNA[2]

Atatürk Caddesi adı verilen yer, Marsa’da Sir Paul Boffa Caddesi’nden başlayıp Aldo Moro Caddesi’ne kadar uzanan bölümdür.

[1] X, Türkiye in Malta, @TC_ValettaBE, Aug 30, 2024. Erişim: 26.01.2025

[2] Electoral Commission Malta (Malta Seçim Komisyonu), Street Naming – 2024 (Sokak İsimlendirme – 2024), s. 24,306 – 24,308, erişim: 26.01.2025