LUGANSK HALK CUMHURİYETİ, Luhansk, City History and Culture Museum (Luhansk şehir tarihi ve kültür müzesi): Atatürk’ün Sovyet Mareşal Voroşilov’a Hediye Ettiği Saat LUGANSK HALK CUMHURİYETİ, Luhansk, City History and Culture Museum (Luhansk şehir tarihi ve kültür müzesi): Atatürk’ün Sovyet Mareşal Voroşilov’a Hediye Ettiği Saat Atatürk’ün hediye ettiği saat, Lugansk Halk Cumhuriyeti (Luhansk Halk Cumhuriyeti) başkenti Luhansk’ta (Lugansk / Луганск / Луганськ) bulunan Luhansk City History and Culture Museum’dedir. (Luhansk şehir tarihi ve kültür müzesi) Lugansk Halk Cumhuriyeti, Donbass Savaşı sırasında 28 Nisan 2014’te Ukrayna’da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. Doğu Avrupa’da bir de facto (fiili) devlettir. Devam eden Rus-Ukrayna savaşı kapsamında bölgeyi işgal eden Rusya bölgede referandum düzenledi. Lugansk Halk Cumhuriyeti 30 Eylül 2022’de Rusya’ya katıldı. Hukuksal olarak ise (de jure), Ukrayna toprağı bir bölgedir. Luhansk’taki Tarih ve Kültür Müzesi binası 1880’lerde inşa edildi. 1919’a kadar, birinci katta Şehir Meclisi ve idarenin konferans salonu vardı. Zemin katı, bir dükkân ve bir matbaa kiralamıştı. Bahçede bir itfaiye tugayı ve çatıda da bir itfaiye istasyonu bulunuyordu. 1920’lerde binada bir inşaat teknik okulu faaliyet gösterdi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra bir müzeye dönüştürüldü. Önce yerel tarih müzesi, ardından (1980) Sovyet politikacı ve askeri subayın adını taşıyan Kliment Voroshilov Müzesine dönüştü. Kliment Voroshilov Müzesi koleksiyonu, Voroshilov ailesine ait yaklaşık 36 bin sergiden oluşuyordu. Müze, 1990’da da Luhansk kenti Tarih ve Kültür Müzesi olarak yeniden düzenlendi. Luhansk Tarih ve Kültür Müzesi Luhansk Tarih ve Kültür Müzesi koleksiyonu, 50.000’den fazla parçadan oluşuyor. 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başına ait ev eşyaları, devrim öncesi şehir belgeleri ve fotoğrafları içeriyor. Müzede ana serginin yanı sıra Luhansk’ın ilk belediye başkanının eserleri ile doktorlar, eğitimciler ve hayırseverler de dahil olmak üzere yerel aydınların önde gelen temsilcileri yer alıyor. Müzenin koleksiyonunda yer alan ve 12 binden fazla kitaptan oluşan kütüphane özellikle değerlidir. Bu kütüphanede, Büyük Britanya Kraliçesi II. Elizabeth tarafından Mareşal Voroshilov’a sunulan Encyclopedia Britannica da yer alıyor.[1] Luhansk Tarih ve Kültür Müzesinde, Mareşal Voroşilof ve ailesine ayrılmış özel bir oda vardır. Oda duvarlarına mareşalin ve ailesinin fotoğrafları asılmış, vitrin camlarına mareşalin üniformaları, madalyaları, özel eşyaları ve kitapları dizilmişti. Mareşal Kliment Efremoviç Voroşilov (Климе́нт Ефре́мович Вороши́лов)[2], 4 Şubat 1881 – 2 Aralık 1969) 1903’te Rus Sosyal Demokrat Partisi’ne girdi. 1906’da Bolşevik delegesi olarak Stockholm kongresine katıldı. Birkaç defa tutuklandı ve sürgüne gönderildi. 1917 Ekim Devrimi’nden sonra Petrograd Savunma Komitesi Başkanı oldu. 1918’de Ukrayna 5. Kızıl Ordusu’nu kurdu. 10. Ordu kumandanıyken Çariçin Savunması sırasında Stalin ile dost oldu. Stalin’in Çariçin’den ayrılmasının ardından Troçki tarafından 10. Ordu kumandanlığından azledildi. 1925-1940 arasında Halk Savunma Komiserliği yaptı. II. Dünya Savaşı’nda Leningrad Savunmasını yaparak Wehrmacht’ın kenti ele geçirmesini önledi. Savaş sonunda mareşalliğe yükseltildi ve 1947’de Politbüro üyesi oldu. 1953-1960 arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanlığı (cumhurbaşkanlığı) yaptı. Atatürk ile aynı yıl doğan Voroşilof 1969’da Moskova’da öldü. Maraşel Voroşilof’un Türkiye ile ilgisi, Kurtuluş Savaşı’nın sürdüğü yıllarda askeri bilgisiyle savaşın taktik ve stratejisine katkıda bulunması amacıyla Ankara’ya gönderilmesi ile başladı. Voroşilov, Türkiye’ye General Mihail Vasilyeviç Frunze ile gelmişti. General Frunze, Sovyetler Birliği tarihi içinde önemli bir yere sahipti. Lenin’in özel talimatıyla, olağanüstü elçi sıfatıyla 13 Aralık 1921′de Ankara’ya geldi. Voroşilov, Ankara’da askeri danışmanlık yaptı, Sovyet hükümeti ile yaptığı temaslarla TBMM Hükümeti’ne büyük yardımlar sağladı. Furunze ve Voroşilov’un maddi ve manevi destekleri her zaman devam etti. 1927’de Sovyetlerden gelen pek çok tank, top gibi ağır silahların Tophane Limanı’ndan Türkiye’ye giriş yapmış olması somut bir örnek olarak verilebilir. Özetle Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde Türk-Rus ilişkilerinin oldukça dostaneydi. [3] Kliment Yefremoviç Voroşilov, 1933 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin onuncu kuruluş yıldönümü kutlamalarında dost ülkenin yanında yer almak amacıyla Sovyet hükûmeti tarafından Türkiye’ye gönderilen heyetin de başkanıydı. Heyetin resmî ziyareti 26 Ekim 1933’te İstanbul’a gelmeleri ile başlamış ve 10 Kasım 1933’te İstanbul’dan ayrılmaları ile son bulmuştur. Ziyaret sadece Ankara’da resmî temaslarda bulunulmasıyla değil Anadolu’nun birçok şehrine de ziyaret gerçekleşmesiyle kapsamlı bir gezi olmuştur. Bu kapsamda, Voroşilov başkanlığındaki Sovyet Heyeti 26 Ekim tarihinde İstanbul’dan özel bir trenle yola çıktı ve 27 Ekim 1933’te Ankara’ya ulaştı. Ankara Palas’ta konakladılar. Resmi ziyaretleri gerçekleştirdikten sonra, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Bey tarafından Anadolu Kulübünde kendileri onuruna yemek verildi. Yemeğin akabinde saat 17.00’da Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından kabul edildiler. Görüşme yaklaşık 3 saat sürdü. Akşam saatlerinde ise Başbakan İsmet Paşa tarafından Sovyet Heyeti onuruna Ankara Palas’ta bir akşam yemeği verilmiştir. Heyet, 31 Ekim tarihinde Ankara’da birtakım incelemelerde ve ziyaretlerde bulundu. 1 Kasım tarihinde ise Sovyet heyeti, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın açılış konuşmasını gerçekleştirdiği Türkiye Büyük Millet Meclisinin dördüncü dönem üçüncü yasama yılı açılışına katıldı. Voroşilov, yasama yılı açılışını cumhurbaşkanlığı locasından takip etti. Akşam saatlerinde ise kendilerine tahsis edilmiş özel bir tren ile Ankara’dan İzmir’e yola çıktılar. 4 Kasım tarihinde İzmir Valisi eşliğinde Bergama’yı gezdiler, burada tarihi kalıntıları ve yapılmakta olan kazıları incelediler. Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyet’in 10. Yıl Törenleri’nde, Rus Heyeti Başkanı Harbiye Komiseri Mareşal Voroşilov ile birlikte. (29.10.1933)[4] Sovyet Kliment Voroşilov ile Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk arasında özel bir dostluk vardı. Atatürk, bu dostluğun bir göstergesi olarak, Taksim Cumhuriyet Anıtında Voroşilov’a da yer verdirmiştir. İstanbul Taksim Meydanı’nda bulanan heykeltıraş Pietro Canonica’ın eseri olan, çevre düzenlemesini mimar Giulio Mongeri tarafından yapılan ve 8 Ağustos 1928’de açılan Cumhuriyet anıtının [5]bir köşesindeki Mustafa Kemal’in hemen solundaki sivil giyimli şahıs General Mihail Vasiliyeviç Frunze; Frunze’nin arka solundaki kasketli asker de bir başka Sovyet generali, Kliment Voroşilov’dur.[6] Taksim Cumhuriyet Anıtında Kliment Yefremoviç Voroşilov [7] Atatürk ile Kliment Voroşilov arasındaki özel dostluğun bir diğer göstergesi Atatürk’ün kendi altın saatini Voroşilov’a hediye etmesidir. Bu saat, Luhansk Tarih ve Kültür Müzesi’ndedir. Luhansk Tarih ve Kültür Müzesi’nde sergilenen Kliment Voroşilov’a ait eşyaları müzeye, oğlu Peter vermiştir. Oğul Peter’in de anlatımıyla saatin hikâyesi şöyledir: 29 Ekim 1933’deki Türkiye Cumhuriyeti’nin onuncu yıl dönümü nedeniyle bir heyetle birlikte Türkiye’yede bulunan Voroşilov, kutlama törenlerini Atarük’le birlikte tribününden izledi. Türkiye’den ayrılmadan önce, heyetin tüm üyelerine, konuklara verilen değer ve saygının ifadesi olarak, Türk ustalarının eşsiz eserleri olan gümüş ve altın ürünler, halılar, nargileler, silahlar gibi hediyeler verildi. Voroshilov’a tüm aksesuarlarıyla bir av seti hediye edildi. Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Voroşilov’a özel olarak kendi altın cep saatini verdi. Altın çerçeveli saate “KV” (Kliment Voroshilov) monogramını da kazıtmıştı. Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk saati Voroşilov’a verirken, “Ülkemize tekrar gelirseniz, yapmanız gereken tek şey bu saatleri göstermektir, çünkü Türkiye’nin kalbine giden tüm kapılar günün veya gecenin herhangi bir saatinde sizin için açık olacaktır.” dedi.[8] Atatürk’ün Sovyet Mareşal Kliment Efremoviç Voroşilov’a Hediye Ettiği Saat[9] Atatürk’ün Kliment Voroşilov’a hediye ettiiği saat, halen Luhansk Tarih ve Kültür Müzesi’ndedir. Bu saat, 1 Mart 2011 tarihinde müzeyi ziyaret eden dönemin Türkiye Kiev Büyükelçisi Ahmet Bülent Meriç tarafından da görülmüştür. Bu tarihte büyükelçi önce, Lugansk Milli Taras Şevçenko Üniversitesi’deki Türk Merkezi Enteraktif Sınıfı açılışına katıldı. Projeyi Türkçe öğretmeni Melike Bahar Tike Tetik, eşi ve merkez müdürü Uğur Tetik ile bölüm başkanları Natalya Fediçiva hazırlamıştı. Tören bitiminde büyükelçi, buradakillerle akşamüzeri Lugansk Müzesinde görüşmek üzere sözleşerek üniversiteden ayrıldı. Büyükelçi öğleden sonra müzeye geldi. Üniversitedeki törende bulunan öğretmenler ile Lugansklı işadamı Mehmet Canlı da orada idi. Atatürk’ün Kliment Voroşilov’a hediye ettiiği ve güvenlik için müze kasasında muhafaza edilen saat kasadan çıkarıldı ve ziyaretçelere gösterildi. Bu önemli saati görmeye gelen büyükelçi ve yanındakiler, saatle birlikte çeşitli fotoğraflar da çektiler. (Bu çalışmadaki saat ile ilgili görseller de Melike Bahar Tike Tetik’e aittir) Lugansk kentindeki Tarih Müzesi’nde Mareşal Voroşilov’un özel eşyaları arasında bulunan ve büyükelçi Meriç için de kasadan çıkarılan altın cep saati günümüzde bile zamanı net olarak göstermektedir.[10] Büyükelçi Ahmet Bülent Meriç ile Diğer Yetkililer ve Atatürk’ün Voroşilof’a Hediyesi Saat[11] Büyükelçi Ahmet Bülent Meriç ve Atatürk’ün Voroşilof’a Hediyesi Saat [12] [1] Ukrainian İnstitute (ui.org.ua), “ Museum of History and Culture (Tarih ve Kültür Müzesi)”, erişim: 02.07.2025 [2] Görsel: Wikipedi (tr.wikipedia.org), “Kliment Voroşilov”, erişinm: 02.07.2025 [3] Ukrayna Haber (ukraynahaber.com), “Atatürk’ün bir dosta hediyesi [İZLENİM]”, 12 Mart 2011, erişim: 02.07.2025, [4] İşte Atatürk (isteataturk.com), “Atatürk’ün Kronolojik Fotoğrafları / 1933 – Kasım”, erişim: 02.07.2025 [5] Vikipedi, “Taksim Cumhuriyet Anıtı”, erişim: 17.09.2024 [6] HaberTürk, Murat Bardakçı “Taksim’deki anıt ve Rusya gerçeği”, 21.12.2015, erişim: 17.09.2024 [7] Aydınlık (aydinlik.com.), “Atatürk, saatini hediye etmişti! O Sovyet Mareşal kim?”, 30 Nisan 2024 , erişim: 02.07.2025 [8]УКРАЇНА КРИМІНАЛЬНА (cripo.com.ua), “Невероятные похождения Клима Ворошилова в Турции (Kliment Voroşilov’un Türkiye’deki inanılmaz maceraları)”, 27.12.2016, erişim: 02.07.2025 [9] Görsel: Melike Bahar Tike Tetik [10] Ukrayna Haber (ukraynahaber.com), “Atatürk’ün bir dosta hediyesi [İZLENİM]”, 12 Mart 2011, erişim: 02.07.2025 [11, 12] Görsel: Melike Bahar Tike Tetik
Cibuti Cumhuriyeti: Atatürk Pulu CİBUTİ CUMHURİYETİ PULLARINDA ATATÜRK Cibuti Cumhuriyeti (Djibouti), 2023: Mustafa Kemal Atatürk (Ölümünün 85. Yılı) Cibuti Cumhuriyeti (Djibouti) 2023: Osmanlı İmparatorluğu’nun Sona Ermesinin 100. Yılı ve Mustafa Kemal Atatürk. [1] Cibuti Cumhuriyeti (Djibouti), 2023: Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı, M. Kemal Atatürk & Cumhurbaşkanı Erdoğan[2] [1] delcampe (delcampe.net/), “Pullar / Mustafa Kemal Atatürk”, erişim: 06.06.2025 [2] delcampe (delcampe.net/), “Pullar / Mustafa Kemal Atatürk”, erişim: 06.06.2025
Nijer Cumhuriyeti’nde Atatürk Konulu Antiye NİJER CUMHURİYETİ’NDE ATATÜRK KONULU ANTİYE Niger, 2011: Atatürk Konulu Antiye[1] Antiye (entier): Üzerinde alınacak ücreti gösterir pul baskısı bulunan resimli veya resimsiz posta kartlarına verilen addır.[2] [1] Vedat OSMANOĞLU, “Dünya Filatelisinde Atatürk”, erişim:03.06.2025 [2] Ankara Filateli Derneği, “Filateli Sözlüğü”, erişim: 04.06.2025
Orta Afrika Cumhuriyeti: Atatürk Pulu ORTA AFRİKA CUMHURİYETİ PULLARINDA ATATÜRK Orta Afrika Cumhuriyeti, 2023: Mustafa Kemal Atatürk / 1O0 Yıl Sonra Birinci Dünya Savaşı Sonrası Osmanlı İmparatorluğu [1] [1] delcampe (delcampe.net/), “Pullar / Mustafa Kemal Atatürk”, erişim: 06.06.2025
Yeni Zelanda Atatürk Pulu YENİ ZELANDA PULLARINDA ATATÜRK New Zealand / Yeni Zelanda (Jointly with New Zealand /Türkiye Cumhuriyeti İle Ortaklaşa), 18 March 1998: Atatürk (The Dardanelles Wars FDC / First Day Cover / Çanakkale Savaşları Yeni Zelanda Post İlk Gün Zarfı)[1] Pullar, iki ülkenin ortak puludur. İki ülke arasındaki dostluğu yansıtır. Pulların görselleri, Gelibolu’da yaşamını yitirmişlerin tasvir edilmiş heykellerini içerir. İki pul ve bir İlk Gün Zarfı, hem Türkiye’de hem de Yeni Zelanda’da basılmıştır. Türkiye pulu, yaralı bir ANZAC askerinin bir Türk askeri veya Mehmetçik tarafından ilk yardım noktasına taşınmasını; Yeni Zelanda pulu ‘Çocuklu Anne’ heykeli, geçmiş çatışmalarda şehit düşen Yeni Zelandalıları tasvir ediyor. New Zealand Post First Day Cover / Yeni Zelanda Postanesi İlk Gün Zarfı Üzerindeki Yazılı Metin: Atatürk’ün Çanakkale Savaşlarında Gelibolu’da yaşamını yitirenlerin annelerine seslenişindeki sözleridir: “Those heroes who shed their blood and lost their lives. You are now lying in the soil of a friendly country. Therefore, rest in peace. There is no difference between the Johnnies and the Mehmets to us where they lie side by side here in this country of ours.” Mustafa Kemal Atatürk 1934 Aynı pullar Türkiye’de, yazılı metnin Türkçeleştirilmiş biçimiyle düzenlenmiştir: Yeni Zelanda ile Ortaklaşa / Jointly with New Zealand, 1998: Atatürk (Çanakkale Savaşları / The Dardanelles Wars FDC / Floppy Disc Controller / İlk gün zarfı)[2] POSTA / FDC ÜZERİNDEKİ YAZI Atatürk’ün Çanakkale Savaşlarında Gelibolu’da yaşamını yitirenlerin annelerine seslenişindeki özlü sözleri: “Bu memleketin topraklarında kanlarım döken kahramanlar! Burada, dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükûn içinde uyuyunuz. Sizler, Mehmetçiklerle yanyana koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve rahat uyuyacaklardır. Onlar bu topraklarda canlarını verdikten sonra, artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.” Mustafa Kemal Atatürk 1934 [1]Virtual New Zealand Sstamps (virtualnewzealandstamps.blogspot.com), “1998 Memorial Statues – Joint Issue with Turkey”, 24.10.2028, erişim: 10.05.2025 [2]Khalkedon Mezat (khalkedonmezat.com/), “199. Karma Filateli Müzayedesi”, erişim: 06.06.2025
AZERBAYCAN, Goranboy District: Atatürk küçəsi AZERBAYCAN, Goranboy District: Atatürk küçəsik Goranboy Atatürk küçəsi (Atatürk caddesi), Azerbaycan’ın Goranboy ilçesi’ndeki bir yoldur. Goranboy Atatürk küçəsi: Axundov küç., Vaqif Məmmədov küç., Məhsəti Gəncəvi küç., Cavadxan küç., Mübariz İbrahimov küç., Əlif Hacıyev küç., İdris Süleymanov küç. ve Xan Xoyski küç. ile bağlantılıdır.[1] Toplam mesafesi 1,59 km’dir. (5.216,78 fit) [1]Streets of Azerbaijan, “Atatürk küç., Goranboy District” erişim: 03.06.2025
Mali Cumhuriyeti Atatürk Pulu MALİ CUMHURİYETİ PULLARINDA ATATÜRK Mali Cumhuriyeti, 2015: Mustafa Kemal Atatürk (Çanakkale Savaşları 100. Yılı) [1] Mali Cumhuriyeti, 2015: Mustafa Kemal Atatürk (Çanakkale Savaşları 100. Yılı) [2] ChatGPT: Mali Cumhuriyeti, Atatürk temalı posta pulları basan ülkeler arasında yer almaktadır. Ancak, bu pulların çoğu resmi olarak onaylanmamış ve “yasadışı” (illegal) olarak kabul edilmektedir. Özellikle 2018 yılında basılan ve Atatürk’ün ölümünün 80. yılına ithafen tasarlanmış pullar, bu kategoride değerlendirilmektedir. Aynı dönemde, Birinci Dünya Savaşı’nın bitişinin 100. yılı temalı pullar da benzer şekilde yasadışı olarak sınıflandırılmıştır. Bu tür pullar, resmi posta işlemleri için geçerli değildir ve yalnızca koleksiyon amaçlı değerlendirilebilir. Koleksiyoncular, bu pulları genellikle filatelik değerleri ve nadirlikleri nedeniyle edinmektedir. Ancak, bu pulların yasal statüleri ve koleksiyon piyasasındaki değerleri konusunda dikkatli olunması önemlidir. (vedatosmanoglu.com.tr / golowesstamps.com) [1]khalkedonmezat.com, “89. Karma Filateli Müzayedesi / Yabancı Damgasız”, erişim: 31.05.2025 [2]khalkedonmezat.com, “65. Karma Filateli Müzayedesi / Yabancı Damgasız”, erişim: 31.05.2025
Yeni Zelanda-Wellington, Yeni Zelanda Te Papa Tongarewa Müzesi (Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa), Gallipoli the scale of our War (Gelibolu: Savaşımızın Boyutu) sergisi: Atatürk’ün Resmi ve Sözleri Yeni Zelanda-Wellington, Yeni Zelanda Te Papa Tongarewa Müzesi (Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa), Gallipoli the scale of our War (Gelibolu: Savaşımızın Boyutu) sergisi: Atatürk’ün Resmi ve Sözleri Atatürk’ün resmi ve özlü sözleri Yeni Zelanda’nın başkenti Wellington’daki etnografya ve sanat müzesi “Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa” binası içindedir. Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa, “Sömürge Müzesi” adıyla 1865’te Wellington’da açıldı. Müzede, bilimsel koleksiyonlara öncelik verilmişti. 1907 yılında Sömürge Müzesi’nin adı Dominion Müzesi olarak değiştirildi. 1913’teki Bilim ve Sanat Yasası aynı binada ulusal bir sanat galerisinin yolunu açtı. (Ulusal Galeri ve Dominion Müzesi) 1936’da, Dominion Müzesi ve yeni Ulusal Sanat Galerisi’ni barındıracak yeni bir bina Buckle Caddesi’ne taşındı. Yeni Zelanda Güzel Sanatlar Akademisi’ni bünyesine kattı. Dominion Müzesi, 1972 yılında Ulusal Müze oldu. 1992 tarihli Yeni Zelanda Müzesi Te Papa Tongarewa Yasası, Yeni Zelanda’nın kültürel olarak çeşitli toplumunu temsil etme ve daha geniş bir kitleye ulaşma yönünde bir değişim gösterdi. Koleksiyonlara ve ülkenin bunlara erişimine vurgu yapıldı. 1994 yılında yeni müzenin inşasına başlandı. 14 Şubat 1998’de, ulusal sanat koleksiyonunu da bünyesinde barındıran Te Papa, Wellington’daki Cable Street’te açıldı. Te reo Māori dilinda “Te Papa Tongarewa”, tam anlamıyla ‘hazine kabı‘ anlamına gelir. Daha kapsamlı bir yorumlama ise “Yeni Zelanda’daki ana topraktan gelen değerli şeyler ve insanların kabı”dır.[1] Müze, 36.000 m2 ye yayılan 6 katlı yapısı ile ülkenin hem ulusal hem de en büyük müzesidir. Giriş ücretsizdir. İçerisindeki koleksiyon ve sergilerde başta Gelibolu Savaşı, Yeni Zelanda’nın antik zamanlardan bugüne tarihi, Maoriler, Pasifik Kültürü, sanat, fotoğrafçılık ile ilgili eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Müzenin içinde Maoriler ile İngilizler arasında yapılan savaşlar hakkında bilgiler ve eserlerin yer aldığı galeri, Yeni Zelanda’nın jeolojik oluşumu ve volkanlarını, Maoriler’in tarihi ve kültürlerini, Yeni Zelanda’nın geçmişten bugüne kuşları ve yaban hayvanlarını konu alan sergiler gibi birçok başka sergi de yer almaktadır. Müzedeki sergilerden birisi, Gelibolu Savaşı’nı konu alan sergi “Gelibolu: Savaşımızın Boyutu” (Gallipoli: The Scale of Our War) sergisidir.[2] Gallipoli the scale of our War (Gelibolu: Savaşımızın Boyutu) sergisi, kendilerini olağanüstü koşullarda bulan sekiz sıradan Yeni Zelandalının kendi gözleri ve sözleriyle, I. Dünya Savaşındaki sekiz aylık Gelibolu deneyimlerini anlatıyor. 2.719 kişinin yaşamını yitirdiği Gelibolu’yu anlatan çığır açan bu sergide, yedi askerin ve bir hemşirenin ultra gerçekçi figürleri, gerçek boyutunun 2,4 katı büyüklüğündedir. Anıtsal bir ölçekte, bir zaman anı dondurulmuş olarak yakalayan sergide, dev heykellerin yapımı tam 24.000 saat sürdü ve zengin tarihlerini araştırmak için sayısız saat harcandı. Yeni Zelanda’nın Gelibolu hikâyesini canlandıran 3 boyutlu haritalar ve projeksiyonlar, minyatürler, maketler, dioramalar ve çeşitli etkileşimli deneyimler oluşturmak için de son teknoloji kullanıldı.[3] Sergideki büyük ölçekli heykeller ve savaş sahnelerini, Peter Jackson ile yakın bir şekilde çalışan ve Yüzüklerin Efendisi, Hobbit, Warcraft Başlangıç ve Avatar gibi filmleri destekleyen özel efektler ve yaratıcı tasarım stüdyosu Weta Workshop yaptı. [4] Te Papa’nın Wētā Workshop ile yakın işbirliği içinde yarattığı ve son derece ilgi gören Te Papa sergisi “Gelibolu: Savaşımızın Boyutu” sergisi, Yeni Zelanda askerlerinin I. Dünya Savaşı’nda ANZAC güçlerinin bir parçası olarak Gelibolu’ya çıkmasının 100. yıl dönümü olan 2015 yılında açıldı. Sürükleyici müze deneyimleri için küresel bir ölçüt oluşturan bu sergi, 2032 Nisan ayına kadar uzatıldı. Başlangıçta serginin sadece dört yıllığına yerinde kalması amaçlanmıştı. Başlangıçta 2019’da kapanması planlanan proje önce 2022’ye, ardından da 2025’e uzatıldı. Bu son uzatmayla Gallipoli: The Scale of Our War, 2032’de kapandığında 17 yıldır gösterimde kalmış olacak. Gelibolu: Savaşımızın Boyutu sergisi, serginin ömrünü uzatmak için gerekli bakım ve yükseltmeler nedeniyle 21 Temmuz 2025 Pazartesi – 12 Eylül 2025 Cuma tarihleri arasında kapalı olacaktır.[5],[6] Gelibolu’dan getirilmiş Osmanlı askerlerine ve Yeni Zelanda askerlerine ait eşyaların da bulunduğu Gallipoli: The Scale of Our War (Gelibolu: Savaşımızın Boyutu) sergisinde, Mustafa Kemal Atatürk’ün resmi ile 1915 ve 1934 yıllarında yaptığı aşağıdaki konuşmalarından yapılmış alıntılara da verilmiştir. 18 Mart 1915’te Çanakkale Boğazı geçiş harekâtı başarısızlıkla sonuçlanınca karadan çıkmayı planlayan düşman birlikleri, bu eylemlerini 25 Nisan 1915 sabahında Arıburnu bölgesinden gerçekleştirmek için harekete geçti. 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal (Atatürk), 25 Nisan sabahında Arıburnu bölgesinden duyulan top sesleri üzerine bölgeye bir tabur sevkinin gündeme gelmesiyle tümene bağlı 57. Alay’ı, bir top bataryası ve süvari birliğiyle bölgeye gönderdi. Askerlere “Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler gelir, başka komutanlar hâkim olabilir.” Dedi. Atatürk’ün bu sözüyle canlarını ortaya koyarak savunma yapan 57. Alay’ın kahramanlıkları ve ortaya koyduğu başarı halen de gururla anlatılan bir başarı hikâyesidir. Atatürk’ün bu sözü, The Scale Scale of Our War (Gelibolu: Savaşımızın Boyutu) sergisinde İngilizce olarak şu şekilde yazılıdır: “I don’t order you to attack, I ordere you to daed. By the time we are dead, other units and commanders we have home up the take our place. Mustafa Kemal (Atatürk)” Atatürk, Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Savaşlarında yaşamını yitiren askerlerinin annelerine 1934 yılında şöyle seslenmiştir: “Bu memlekette kanlarını döken kahramanlar! Burada bir dost vatanın toprağındasınız. Huzur içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçikle yan yana koyun koyunasınız… Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı siliniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır. Atatürk” The Scale Scale of Our War (Gelibolu: Savaşımızın Boyutu) sergisinde, Atatürk’ün bu konuşmasının şu bölümü İngilizce olarak alıntılanmıştır: “Those heroes that shed their blood and lost their lives … are now lying in the soil of a friendly country … and are in peace … THEY HAVE BECOME OUR SONS AS WELL.’ Kemal Atatürk, commander of the Turkish 19th Division at Gallipoli and founder of the Turkish republic, 1934”[7] (‘Kanlarını döken ve canlarını kaybeden o kahramanlar … şimdi dost bir ülkenin topraklarında yatıyorlar … ve huzur içindeler. ‘ONLAR DA BİZİM EVLATLARIMIZDIR.’ Gelibolu’daki Türk 19. Tümen Komutanı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Kemal Atatürk, 1934”) Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa), Gallipoli the scale of our War (Gelibolu: Savaşımızın Boyutu) sergisi[8 [1]Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa, “Our history Te whakapapa o Te Papa”, erişim: 03.01.2025 [2]Murat Özer, “Yeni Zelanda Müzesi’nde Gelibolu Sergisi”, 18.01.2018, erişim: 03.01.2025, [3]Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa (Yeni Zelanda Müzesi Tongarewa Müzesi), “Gallipoli: The Scale of Our War (Gelibolu: SavaşımızınBoyutu)”, erişim: 09.05.2025 [4] Chaosbunker, “Wellington Te Papa – Gallipoli The Scale of our War”, erişim: 09.05.2025 [5]Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa (Yeni Zelanda Müzesi Tongarewa Müzesi), “Te Papa extends Gallipoli: The Scale of Our War exhibition to 2032 (Te Papa, Gelibolu: Savaşımızın Ölçeği sergisini 2032’ye kadar uzattı)”, Mon 17 Mar 2025, erişim: 09.05.2025 [6] 1 News, “Te Papa’s popular Gallipoli exhibit extended until 2032 (Te Papa’nın popüler Gelibolu sergisi 2032’ye kadar uzatıldı)”, Sun, Mar 16, erişim: 09.05.2025 [7]Serhanbali – Serhan Bali, “Museum of New Zealand Te Papa / Muhteşem bir “Gelibolu” sergisi ziyaret ettik…”,14 Ocak 2025, erişim: 10.05.2025 [8]Gelibolu Sergisi Görselleri: Serhanbali – Serhan Bali, “Museum of New Zealand Te Papa / Muhteşem bir “Gelibolu” sergisi ziyaret ettik…”,14 Ocak 2025, erişim: 10.05.2025
Kanada-Ottowa, Britannia Park and Beach (Britannia Parkı ve Plajı): Ataturk Children’s Playground (Atatürk Çocuk Oyun Alanı) Kanada-Ottowa, Britannia Park and Beach (Britannia Parkı ve Plajı): Ataturk Children’s Playground (Atatürk Çocuk Oyun Alanı) Atatürk Çocuk Oyun Alanı (Ataturk Children’s Playground), Kanada’nın başkenti Ottowa’da bulunan Britannia Park and Beach (Britannia Parkı ve Plajı) içindedir. Ottawa’da bulunan Britannia Park and Beach, 93,6 dönümlük manzarası ve doğal güzelliği vardır. Bu park, canlandırıcı bi’in açık hava deneyimi arayan yürüyüşçüler ve koşucular için ideal olan dingin ve sakin bir ortam sunar. Yemyeşil bitki örtüsü, manzaralı patikalar ve yakındaki nehrin rahatlatıcı sesi, Britannia Park’ı hareketli şehir hayatından kaçmak isteyenler için keyifli bir sığınak haline getirir.[1] Kentin en büyük parklarından biri olan Brittania Parkı’nın çocuk oyun alanı “Atatürk Parkı” ismini taşıyor. (Ataturk Children’s Playground (Atatürk Çocuk Oyun Alanı)) Bu alan içindeki plakette de, İngilizce ve Fransızca olarak Atatürk’ün 1920 yılında 23 Nisan’ı Çocuk Bayramı ilan ettiği yazıyor.[2] Harita (Konum) Görselleri[3] [1]Pacer, “ Britannia Park in Ottawa | Map and Routes (Ottawa’daki Britannia Park | Harita ve Rotalar)”, erişim: 08.05.2025 [2]İrep Çakır / irepcakir, “Kanada’da Atatürk izleri”, 23.04.2025, erişim: 08.05.2025 [3]Moovit, “How to Get to Ataturk children Park Britannia in Ottawa by Bus or Light Rail?”, erişim:08.05.2025
Gambiya- Fajara, Gambiya Silahlı Kuvvetler Eğitim Okulu: Ataturk Classroom (Atatürk Dersliği) Gambiya- Fajara, Gambiya Silahlı Kuvvetler Eğitim Okulu: Ataturk Classroom (Atatürk Dersliği) Ataturk Classroom (Atatürk Dersliği), Gambiya Silahlı Kuvvetler Eğitim Okulu’ndadır. Türkiye ve Gambiya arasında “en üst düzeyde ikili ilişkiler” vardır. Türkiye ile Gambiya arasında, Şubat 1991’de Gambiya ordusuna yönelik Türk Jandarma Eğitim Timi’nin kurulmasından bu yana, özellikle askeri ve güvenlik alanlarında uzun yıllara dayanan bir işbirliği bulunmaktadır. Türkiye Batı Afrika ülkesi Gambiya’ya askeri teçhizat ve lojistik destek sağlamış, Gambiya askerlerine eğitim vermiştir. Türk askeri eğitmenleri 2007 yılına kadar Gambiya’ya giderek yaklaşık 7 bin Gambiya askerine eğitim vermiştir. 2007 yılında iki ülke arasındaki eğitim anlaşmasının sona ermesinden sonra, Gambiya birlikleri Türkiye’de eğitim almaya başladı ve o zamandan sonra da Gambiya askerleri Türkiye’yi eğitim için ziyaret etti. Türkiye, aynı yıldan bu yana Gambiya Cumhurbaşkanı’na Türk askeri danışmanı olarak bir jandarma albayını da atamıştır. “Türkiye, Gambiya ordusu, güvenliği ve diğer hükümet kurumları için rol model bir ülkedir” olup; Gambiya’nın başkenti Banjul’daki Gambiya Silahlı Kuvvetler Eğitim Okulu’na müdür olarak atanmış Türk askker de bulunmaktadır. Binlerce Gambiya askeri, hem ülkelerinde hem de Türkiye’de Türk ordusu tarafından eğitilmiştir. Bunların birçoğu Türk Kara Harp Okulları, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi, Jandarma Komando Okulu, Polis Akademisi ve Türkiye’deki diğer kurumlarda özel eğitim aldılar. Ayrıca, askeri, emniyet mensupları ile diğer kamu ve özel sektörde görev yapan birçok personel Türkçe dil yeterliliğinin yüksek olduğu Türkiye’deki üniversitelerde yükseköğrenim görmüştür. Türkiye, yaklaşık 8 bin askeri bulunan Gambiya ordusuna askeri teçhizat da bağışlamıştır. Malzemeler arasında üniforma, bot, fişek ve kemer, su matarası, çadır ve çok sayıda askeri diğer malzeme yer alıyor.[1] Gambiya’daki Bakau’nun bir sahil banliyösü olan Fajara’da büyük bir askeri kamp vardır. Gambiya Silahlı Kuvvetlerinin bir kışlası ve eğitim okulu da buradadır. Fajara’daki Gambiya Silahlı Kuvvetleri Eğitim Okulunda, Atatürk adını taşıyan bir kütüphane (Atatürk Library) bir de derslik (Ataturk Classroom) vardır. Ayrıca yerleşke içindeki binaların birisinin dış duvarında Atatürk’ün “Yurtta Barış, Dünyada Barış” özlü sözü yazılıdır. Gambiya Silahlı Kuvvetleri personeli Türkiye’de askeri eğitim için Türkçe öğrenirler. Bu eğitimlerini Gambiya Silahlı Kuvvetler Eğitim Okulu’ndaki Atatürk dersliğinde alıyorlar. Gambiya Silahlı Kuvvetleri personeli, Gambiya Silahlı Kuvvetler Eğitim Okulu’nun Fajara kentindeki Atatürk dersliiğinde Türkçe derslerine katılırken, aynı zamanda ‘Atatürk Kütüphanesi’ndeki Türkçe kaynaklara da ulaşabiliyorlar. [2] GAMBİYA, Fajara, Gambiya Silahlı Kuvvetler Eğitim Okulu, Ataturk Classroom Gambiya Silahlı Kuvvetleri personelinin Türkçe eğitimi için, Türkiye’de Milli Savunma Bakanlığı ve Türkiye Maarif Vakfı arasında imzalanan Eğitimde İşbirliği Protokolü ile 2020’de Gambiya’ya öğretmen ataması da yapılmıştır Dil eğitimi sayesinde iki ülke ilişkilerine ayrıca katkı sağlanmaktadır. GAMBİYA, Fajara, Gambiya Silahlı Kuvvetler Eğitim Okulu, Ataturk Classroom[3] [1]AA, ” Turkey plays key role in Gambia military training Türkiye, (Gambiya’nın askeri eğitiminde kilit rol oynuyor)”, 09.04.2019, erişim: 05.04.2025 [2]Star, “Türkiye’de eğitim almak için çalışıyorlar: Askerler arasında Türkçe seferberliği”, 26.02.2025, erişim: 08.04.2025 [3] gettyimages. Gambia Armed Forces personnel learn Turkish for military training in Turkiye (Gambiya Silahlı Kuvvetleri personeli Türkiye’de askeri eğitim için Türkçe öğreniyor)”, 26.02.2025, erişim: 05.04.2025