DÜNYADA ATATÜRK: Türkiye Dışındaki Ülkelerde Bulunan Atatürk'le İlgili Heykeller, Atatürk Adı Verilmiş Yerler ve Atatürk Pulları ile Dünyadan Bakışla Atatürk

İngiltere-Staffordshire-Burton, National Arboretum, Gallipoli Memorial (Gelibolu Anıtı): Atatürk’ün Gelibolu’da Yaşamını Yitirenlerin Annelerine Seslenişi

İngiltere (Birleşik Krallık)'de Atatürk

İngiltere-Staffordshire-Burton, National Arboretum, Gallipoli Memorial (Gelibolu Anıtı): Atatürk’ün Gelibolu’da Yaşamını Yitirenlerin Annelerine Seslenişi

Atatürk’ün Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Savaşlarında yaşamını yitiren ANZAC askerlerinin annelerine seslenişindeki sözleri, İngiltere’nin Staffordshire bölgesinde bulunan 150 dönümlük National Arboretum anıt parkındaki, İngiltere’nin ilk ve tek Gelibolu Anıtı’nda (Gallipoli Memorial) yazılıdır.

İngiltere’de Çanakkale ve Gelibolu savaşlarında yaşamını yitirenlerin anısına dikilen Gallipoli Memorial (Gelibolu anıtı), Türk mimar Nadir İmamoğlu tarafından tasarlanmış ve açılışı 2004 yılında yapılmıştır. Anıtın arka planında yer alan 9 adet adet ölü meşe ağacı, savaşan 9 ülkeyi sembolize ediyor.[1]

Gallipoli Memorial (Gelipoli Anıtı), metal bir çerçeveye yerleştirilmiş üç panelden oluşuyor. Ortadaki cam mozaik bölüm, Gelibolu çatışma alanının bir haritasını gösterirken, her iki tarafta da bilgi panelleri vardır. Bilgi panellerinin birisinde “Gallipoli 1915” konulu Gelibolu savaşlarının billgilendirme yazısı, diğerinde Türkiye ve Çanakkale /  Gelibolu haritaları ile Atatürk’ün Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Savaşlarında yaşamını yitiren ANZAC askerlerinin annelerine seslenişindeki şu sözleri İngilizce olarak yazılıdır:“

Those heroes that shed their blood and lost their lives…

You are now lying in the soil of a friendly country. Therefore rest in peace. There is no difference between the Johnnies and Mehmets to us where they lie side by side. Here in the country of ours. You, the mothers, who sent their sons from far away countries. Wipe away your tears. Your sons are now lying in our bosom and are in peace. After having lost their lives on this land, they have become our sons as well.

K. Ataturk[2]

Türkçesi: “Bu memlekette kanlarını döken kahramanlar!

Burada bir dost vatanın toprağındasınız. Huzur içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçikle yan yana koyun koyunasınız… Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı siliniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.

K. Atatürk

Atatürk’ün ANZAC askerlerinin annelerine seslenişindeki bu sözlerin kaynağı, Atatürk döneminin İçişleri Bakanlarından Şükrü Kaya’dır. Şükrü Kaya bu sözleri, Atatürk’ün bizzat yazıp kendisine verdiğini söylemiştir. Atatürk’ün sözlerinin aslı ile yabancı dil çevirileri arasında ise fark vardır. Fark; yabancı dildeki çevirilere sözlerin aslında olmayan “bizim için Johnnyler ile Mehmetler arasında bir fark yoktur” (There is no difference between the Johnnies and the Mehmets to us / Il n’y a pas de différence entre les Johnnies et les Mehmets qui reposent côte à côte dans ce pays qui est le nôtre) tümcesinin fazladan eklenmiş olmasıdır. (Ayrıntılı bilgi için lütfen tıklayınız)

  Birleşik Krallık Gallipoli Memorial (Gelipoli Anıtı)[3]

[1] Londra Gazete, “Atatürk’ün Anzak annelerine mesajı yankılandı”, 07.05.2015, erişin: 22.04.2025

[2] War Memorials Online, “Gallipoli Memorial”, erişim: 22.04.2025

[3] Görseller: War Memorials Online, “Gallipoli Memorial”, Fotoğraflar: Chris Reynolds, 21.04.20218, erişim: 22.04.2025