Azerbaycan'da Atatürk Azerbaycan-Bakü: Atatürk Merkezi (Atatürk Mərkəzi) “Atatürk Merkezi” (Atatürk Mərkəzi) veya kısaca AzAtaM Azerbaycan’ın başkenti Bakü’dedir. Merkez doğrudan Cumhurbaşkanlığına bağlıdır. Merkez binası, “Atatürk’e yakışan bir yer olsun” diyen Haydar Alivey‘in isteğine uygun, tarihi bir binadır.[1] Bakü, Atatürk Merkezi[2] Merkez, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin üçüncü cumhurbaşkanı Heydər Əliyev’in (Haydar Aliyev) 9 Mart 2001 tarihli 641 sayılı şu kararnamesine göre kurulmuştur. Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin yaradılması haqqında Azərbaycan Respublİkası Prezİdentİnİn Sərəncamı Türk dünyasının böyük öndəri, Türkiyə Cümhuriyyətinin banisi və ilk prezidenti Mustafa Kamal Atatürkün türk xalqlarının tarixində tutduğu mühüm yeri nəzərə alaraq, Atatürk irsinin, ümumiyyətlə türk tarixi və mədəniyyətinin daha dərindən öyrənilməsi və təbliğ olunması məqsədilə qərara alıram: Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi yaradılsın. Müəyyən edilsin ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Atatürk Mərkəzinin fəxri sədridir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının rəhbərinə tapşırılsın ki, Atatürk Mərkəzinin statusu, strukturu və ştat vahidlərini müəyyən etməklə onun Nizamnaməsini bir ay müddətində hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin. Dövlət Əmlakı Nazirliyi Bakı şəhər İcra Hakimiyyəti ilə birlikdə Atatürk Mərkəzi üçün bina ayrılması məsələsini bir ay müddətində həll etsin. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu sərəncamdan irəli gələn digər məsələləri həll etsin. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər ƏLİYEV[3] Bakı şəhəri, 9 mart 2001-ci il № 641 Azerbaycan’da Atatürk Merkezi’nin kuruluşu hakkında AZERBAYCAN CUMHURBAŞKANI’NIN KARARNAMESİ Türk dünyasının büyük lideri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk halkının tarihindeki önemli yerini göz önünde bulundurarak, Atatürk’ün mirasının daha fazla araştırılması ve tanıtılması amacıyla karar veriyorum, Genel olarak Türk tarihi ve kültürü: Azerbaycan’da Atatürk Merkezi kurulmalıdır. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının Atatürk Merkezi’nin onursal başkanı olduğu belirlensin. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İcra Dairesi başkanına, Atatürk Merkezi Şartını hazırlayıp bir ay içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına sunması, statüsünü, yapısını ve personel birimlerini tanımlaması talimatı verilmelidir. . Devlet Mülkiyet Bakanlığı, Bakü Şehri Yürütme İdaresi ile birlikte Atatürk Merkezi’nin bina tahsisi konusunu bir ay içinde çözmelidir. Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu bu karardan kaynaklanan diğer sorunları çözmelidir. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev Bakü şehri, 9 Mart 2001 No: 641 Merkezin temel görevi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün, Türk dili konuşan halkların tarihindeki önemli yerinin, halklarımızın ve Türk halklarının gelişimindeki rolünün temel ve kapsamlı bir şekilde incelenmesi; Türkçe konuşan halkların tarihi ve kültürü ile zengin miraslarının tanıtılmasıdır. Merkez, kendisine verilen asıl göreve uygun olarak aşağıdaki işlevleri yerine getirir: Mustafa Kemal Atatürk’ün mirasını araştırmak ve tanıtmak amacıyla bu işi yapabilecek bilim ve kültür şahsiyetlerini ilgili konuların geliştirilmesine dahil eder ve bilimsel faaliyetleri için gerekli koşulları yaratır; Atatürk’ün mirasının bilim, eğitim, kültür vb. alanlarda koruma ve geliştirmeyi sağlamaya yönelik araştırmalar yapar; Atatürk’ün mirasının kamuoyu tarihindeki ve Türkçe konuşan halkların kültürel gelişimindeki rolünün belirlenmesine yönelik tedbirleri uygular; Yapılan araştırmaların sonuçlarını yaygınlaştırmak ve tanıtmak amacıyla bilimsel çalışmalar, derlemeler vb. yayınlar; Atatürk’ün kişiliği ve mirasının incelenmesine adanan seçkin çalışmalara verilen ödüller; Atatürk’ün mirasına ilişkin tek bir arşiv ve belge fonu oluşturur; Türk dili konuşulan ülkelerin çeşitli yaşam alanlarına yönelik etkinlikler düzenler; Cumhuriyet içinde ve dışında Türk dili konuşulan ülkelerin bilim ve kültürüyle ilgili araştırmalar yapan diğer kuruluşlarla ilişkiler kurar, faaliyetlerini faaliyetleriyle koordine etmek için konferanslar ve istişareler düzenler; Türk dili konuşulan ülkeler ve diğer yabancı ülkelerin ilgili kurumları ve uluslararası kuruluşlarıyla işbirliği yapar; İlgili uluslararası etkinliklerde Azerbaycan Cumhuriyeti’ni temsil eder ve bu etkinliklerin Azerbaycan Cumhuriyeti’nde yapılmasını sağlar. Merkez binasında, bir de Atatürk büstü bulunuyor. Bakü – Atatürk Merkezi, Atatürk Büstü[4] [1]Ortak Ses, Hülya Sezgin “Bakü’de bir Atatürk Merkezi…”, 02.11.2012, erişim: 11.09.2024 [2] Yandex.az, “Atatürk Merkezi”, Eylül 2024, erişim: 09.11.2024, [3]e-ganun.az, “Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin yaradılması haqqında Azərbaycan Respublİkası Prezİdentİnİn Sərəncamı”, erişim: 09.11.2024 [4] İnstagram, art__gunayzebic_ “Baku. Ataturk Kultur Merkezi”, 13.12.20217, erişim: 09.11.2024