İtalya'da Atatürk İtalya-Roma: Mustafa Kemal Atatürk Anıtı Mustafa Kemal Atatürk Anıtı (Monumento a Mustafa Kemal Ataturk), İtalya’nın başkenti Roma’daki Eur bölgesindeki parktadır. İtalya, Roma, Mustafa Kemal Atatürk Anıtı[1] Anıt, açık kitabın sayfaları biçimindedir. Kaidesinde, Atatürk’ün “Yurtta barış, dünyada barış” özlü sözü İtalyanca kazılıdır. (Pace in patria, pace nel mondo) Anıta yer tahsisini EUR semtindeki park ve kültürel varlıklardan sorumlu EUR Şirketi yaptı. Anıtın heykeltıraşı, Carraralı ünlü İtalyan heykeltıraş Luciano Massari; sanat yönetmeni, İtalya’da “mermer ve taşların şairi” olarak tanınan Marco Rotelli’dir. Anıtın mermeri ise Carrara’dan Cave Michelangelo tarafından hediye edildi. Roma’ya dikilen bu anıtın ana sponsoru Türkiye İhracatçılar Birliğidir. İtalya-Türkiye Dostluk Birliği ile Mare Nostrum Vakfı da projenin ek sponsorlarıdır. Atatürk’ün anısına, ölümünün 67’nci yıldönümünde dikilen Mustafa Kemal Atatürk Anıtı, 10 Kasım 2005 tarihinde törenle açıldı. Tören katılımcılarından Türkiye Cumhuriyeti Roma Büyükelçisi Uğur Ziyal, İtalyanların 1976’da da anıtın bulunduğu parkın yanındaki meydana Atatürk’ün adını verdiklerini hatırlatarak ”bu anıt, hem Atatürk’e saygıyı, hem de Türk-İtalyan dostluğunu simgeliyor” dedi. EUR Şirketi’nin murahhas üyesi Prof. Mauro Miccioise ise Atatürk’ün anıtta kazılı sözünün günümüz için de bir mesaj olduğunu a belirterek şöyle konuştu: “Bugün takdim ettiğimiz anıt, Türkiye’de laikleşme sürecini, din özgürlüğünü ve kadın haklarını tanıma uygulamalarını başlatmış olan Atatürk’ün anısına sadece bir saygı eylemi gibi algılanmamalıdır. Bu vecize, çatışmalar ve sosyal gerilimlerle dikkatleri çeken günümüz dünyası ve bizim toplumumuz için de olumlu bir sinyal olarak yorumlanmalıdır.”[2] Anıtın olduğu bölgedeki bir de Atatürk Caddesi vardır. Bu caddeye bakan ve anıtın olduğu yerdeki tabelada, İtalyanca: “LARGO MUSTAFA KEMAL ATATÜRK FONDATORA DELLA REPUBBLICA DI TURCHIA (1181 – 1938)” yazılıdır. (BÜYÜK MUSTAFA KEMAL ATATÜRK TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN KURUCUSU (1181 – 1938)) Anıt kaidesinde ise şunlar yazılıdır: “COMUNE DI ROMA AMBASCIATA DELLA REPUBBLICA DI TURCHIA IN ITALIA EUR SpA Pace in Patria, Pace nel mondo parole di Ataturk ın nome della pace e ne diogniıdentita” (Roma Belediyesi / Türkiye Cumhuriyeti İtalya Büyükelçiliği / SpA Atatürk’ün Barış Adına Söylediği Söz “Yurtta Barış, Dünyada Barış”) Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıldönümü 2023’te, Atatürk Anıtı ile anıt bölgesindeki tabelaya “ATATÜRK” başlıklı ve İtalyanca şu bilgilendirme yazısı asılmıştır: “ATATÜRK (Mustafa Kemal Atatürk) IL FONDATORE DELLA TURCHIA MODERNA Padre della moderna Turchia; fine stratega in guerra e un politico determinato e patriottico in pace; riformista dal piglio quasi rivoluzionario ma uomo d’ordine e laicista intransigente. Ma andiamo per ordine. Kemal Atatürk (nel corso della vita assumerà nomi diversi: Mustafa, Mustafa Kemal, Mustafa Kemal pascià, Gazi Mustafa Kemal, Mustafa Kemal Atatürk) nasce nel 1881 in una famiglia piccolo borghese a Salonicco, allora possedimento ottomano. Il 29 ottobre 1923 nasce ufficialmente la Repubblica di Turchia, con Atatürk eletto alla carica di presidente (conservò anche la carica di presidente del partito, il Partito del Popolo). Mori il 10 novembre 1938 di cirrosi epatica. Di lui rimane viva oggi più che l’immagine di rivoluzionario quella di uomo d’ordine. Un po’ come De Gaulle per la Francia. «Tra i vari accostamenti fatti alla figura di Atatürk, quello con De Gaulle è il più convincente: entrambi presero in mano le sorti del loro paese nel momento della disfatta e dell’asservimento; entrambi furono militari di carriera che si trovarono ad essere dei resistenti e dei ribelli, ma erano e vollero sempre apparire uomini dello Stato e della legge, entrambi erano socialmente conservatori e tuttavia furono anche, nei campi in cui lo ritenevano opportuno, decisi modernizzatori. Cosi anno la Turchia celebrerà il 100. anniversario della Repubblica da lui fondata.” [3] Yaklaşık Türkçe çevirisi: “ATATÜRK (Mustafa Kemal Atatürk) ÇAĞDAŞ TÜRKİYE’NİN KURUCUSU Çağdaş Türkiye’nin babası, savaşta iyi bir strateji uzmanı ve kararlı bir politikacı, barışçı, vatansever, devrimci bir reformist ve laik bir devlet adamı. Kemal Atatürk yaşamı boyunca farklı isimler aldı: Mustafa, Mustafa Kemal, Mustafa Kemal Paşa, Gazi Mustafa Kemal, Mustafa Kemal Atatürk. 1881’de o zamanlar Osmanlı egemenliği altında olan Selanik’te alt orta sınıf bir ailede doğdu. 29 Ekim 1923’te, Türkiye Cumhuriyeti resmen doğdu. Atatürk cumhurbaşkanı seçildi. Aynı zamanda partinin, Halk Fırkası’nın (Cumhuriyet Halk Partisi) başkanlığını da sürdürdü. 10 Kasım 1938’de karaciğer sirozundan öldü. Bugün yaşamda kalan şey onun devrimciliği ve devrimleridir. Atatürk figürüne yapılan çeşitli karşılaştırmalar arasında De Gaulle ile yapılan karşılaştırma en ikna edici olanıdır: Yenilgi ve köleleştirme anında her ikisi de ülkelerinin kaderini kendi ellerine aldılar; her ikisi de kendilerini direnişçi ve isyancı olarak bulan kariyerli askerlerdi, ancak her zaman devletin ve hukukun adamlarıydılar. Her ikisi de sosyal açıdan muhafazakârdı ve yine de düşüncelerini gerçekleştirip, ülkelerini çağdaşlaştırdılar. Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti, bu yıl 100. yılını kutlayacak.” Görseller(yukarıdaki üç görsel)[4] Görseller[5] Görsel[6] [1]Görsel: Google Haritalar: Mustafa Kemal Ataturk Monument, Elena Zhdan Eki 2020, erişim: 02.11.2024, [2]CNN TÜRK.com, “Roma’da Atatürk’ün anısına ilk anıt”,11.11.2005, erişim: 02.11.2024 [3]Görsel: Ajans Sinop, A. Yaşar SARIKAYA “ROMA’DA LARGO MUSTAFA KEMAL ATATÜRK CADDESİ”,10.06.2023, erişim: 02.11.2024 [4]Google Haritalar: Mustafa Kemal Ataturk Monument, Ayşegül Gökçe, Haz 2023, erişim: 02.11.2024, [5]Google Haritalar: Mustafa Kemal Ataturk Monument, Mirko Areaweb, May 2017, erişim: 02.11.2024, [6]Facebook, İtalya Dostluk Derneği – Associazione di Amicizia Italia, “Roma’da bulunan Mustafa Kemal Atatürk Alanı ve Atatürk anıtı”, 23.04.2020, erişim: 02.11.2024